พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์

พระธรรมปิฎก (ป. อ. ปยุตฺโต)

หมวด อา-โอ

อากาศ [ธาตุ]

space.

อากาสานัญจายตนะ

the Sphere of Unbounded Space; the Realm of Infinity of Space.

อากิญจัญญายตนะ

the Sphere (or Realm) of Nothingness.

อาคันตุกะ

a guest; newcomer; stranger.

อาฆาต

malice; hatred; revengefulness.

อาจาระ

conduct; behaviour.

อาจารย์

a teacher; regular instructor.

อาจิณณกรรม

Habitual Kamma; habitual act.

อาชชวะ

honesty; integrity.

อาชีวก

a kind of non-Buddhist ascetics, mostly naked.

อาชีวปาริสุทธิศีล

discipline as regards purity of livelihood; Purity of Conduct connected with Livelihood.

อาตมัน

the self; soul.

อาทิกัมมิกะ

1. name of the first main division of the Vinaya Pitaka. 2. the beginner; the first transgressor; the first doer.

อาทิพรหมจรรย์

rudiments of the training in the Holy Life; fundamental or major precepts.

อาทีนพ, อาทีนวะ

disadvantage; peril; defect; danger.

อาเทสนาปาฏิหาริย์

marvelous ability of mind-reading or guessing other people’s character; marvel of thought-reading.

อานาปานสติ

mindfulness on breathing; mindfulness regarding breathing.

อานิสงส์

profit; merit; good result; advantage.

อาบัติ

an ecclesiastical offence; offence.

อาปัตตาธิกรณ์

legal questions concerning offences; legal processes concerning committed offences; the awarding of them and the atonement for them.

อาโปธาตุ

lit. fluid element; water; Cohesion; the element of cohesion.

อามิส

food; flesh; materiality; material things. adj. material; physical; carnal.

อามิสทาน

donation of requisites (i.e. food, lodging, etc.); material gifts.

อายตนะ

the Twelve Spheres; the Twelve Bases; bases. ภายใน : sense-organs; the (six) senses; sense-bases; sense-fields. ภายนอก : sense-objects and mind-object.

อายุ

1. age; life-span. 2. longevity; long life.

อายุสังขาร

constituents of life; vital principle. ดู ปลงอายุสังขาร.

อารมณ์

sense-objects; an object of consciousness.

อารักขสัมปทา

the achievement of protection; to be endowed with wariness or watchfulness.

อารามิก

monastery-attendant.

อาสน์สงฆ์

monks’ seat; dais or raised platform for monks.

อาสวะ

mental intoxication or defilement; worldly influxes; accumulation; outflows; corruption; canker; taint; pollution.

อาสวักขยญาณ

the knowledge of the cessation of mental intoxication; knowledge of the destruction of cankers; knowledge that the outflows are extinct.

อาสันนกรรม

Death proximate Kamma; a Kamma done immediately before death; Proximate Kamma.

อาสาฬหบูชา

worship on the full-moon day of Asalha month (the eight lunar month) in commemoration of the First Sermon and the foundation of the Buddhist order.

อาหาร

food; nutriment.

อิจฉา

1. desire. 2. (T.) ดู อิสสา.

อิติวุตตกะ

“Thus said” Discourses; name of the fourth division of the Khuddaka Nikaya.

อิทธิ

success; supernormal power; psychic power; magical power.

อิทธิบาท

the Four Paths of Accomplishment; Means of Accomplishment; the means of accomplishment one’s own end or purpose; the four Roads to Power; basis for success.

อิทธิปาฏิหาริย์

a wonder of psychic power; marvel; miracle.

อิทธิวิธิ

Psychic Powers; different psychic powers; Various Magical Powers.

อินทรีย์

1. the sense-faculties; the sense-forces. 2. spiritual Faculties; faculties.

อินทรียสังวรศีล

discipline as regards sense-restraint; Sense-Restraint; purity of conduct consisting in the restraint of the senses.

อิริยาบถ

deportment; posture.

อิสสา

envy; jealousy.

อุกเขปนียกรรม

the formal act of suspension; ostracism.

อุคคหนิมิตต์

mental image; learning sign; sign to be grasped.

อุจเฉททิฏฐิ

annihilationism; the doctrine of the annihilation (of the soul); belief in the annihilation of the soul.

อุฏฐานสัมปทา

the achievement of persistent effort.

อุตราสงค์

the upper robe.

อุตริมนุสธรรม

superhuman state; extraordinary attainment.

อุตุนิยาม

physical inorganic order; physical laws.

อุทเทสิกเจดีย์

shrine by dedication; memorial object of worship referring to the Buddha, i.e. a Buddha image.

อุทธัจจะ

restlessness; unrest; distraction; flurry.

อุทธัจจกุกกุจจะ

Restlessness and Worry; flurry and worry; anxiety.

อุทาน

an utterance; a paean; “Paeans of Joy”; the Solemn Utterances of the Buddha; name of the third division of the Khuddaka Nikaya.

อุทิศกุศล, การ

dedication or transference of merit; radiation of merit.

อุบาย

means; method; resource; expedient.

อุบาสก

lit. one who comes or sits near; a lay devotee; a devout or faithful layman; lay Buddhist.

อุบาสิกา

a female devotee; a lay woman disciple.

อุเบกขา

1. Equanimity; even-mindedness; neutrality; poise. 2. Indifference; neutral feeling; neither pleasurable nor painful feeling.

อุโบสถ

1. observance; the observance of the Eight Percepts. 2. biweekly recitation of the Vinaya rules by a chapter of Buddhist monks; the days for special meeting of the order, and for recitation of Patimokkha. 3. the Uposatha hall; consecrated assembly hall.

อุโบสถศีล

the Eight Percepts observed by lay devotees on Uposatha days.

อุปกิเลส

impurity; defilement.

อุปฆาตกรรม

Destructive Kamma.

อุปจาร

neighborhood; surrounding area.

อุปจารสมาธิ

proximate concentration; approaching concentration; neighborhood-concentration; access-concentration.

อุปฐาก

attendant; lay supporter.

อุปนาหะ

ill-will; grudge; enmity.

อุปปัชชเวทนียกรรม

Subsequently Effective Kamma; Karma ripening in the next life.

อุปปาทะ

arising; genesis.

อุปปีฬกกรรม

Obstructive Kamma; Counteractive Kamma.

อุปมา

simile; parable.

อุปสมบท

full (or higher) ordination; talking up the Bhikkhuship; Full Admission to the Sangha; Ordination Ceremony. v. to be ordained; enter the monkhood; join the Order.

อุปสัมบัน

the ordained; a Bhikkhu or Bhikkhuni.

อุปัชฌาย์

a spiritual teacher; preceptor.

อุปัตถัมภกกรรม

Supportive Kamma.

อุปาทาน

attachment; clinging; grasping.

อุปาทานขันธ์

aggregate (as object) of clinging.

อุปาทายรูป

the Derivatives; derivative or secondary material properties dependent on the Four Great Essentials; material qualities derived from the Four Great Essentials; derivative matter.

อุปาทินนก

lit. grasped by craving and false view; karmically acquired; Kammically grasped.

อุปายาส

despair.

อุพเพคาปีติ

uplifting joy; thrilling emotion.

เอกัคคตา

one-pointedness (of mind); mental one-pointedness; concentration.

โอกกันติกาปีติ

oscillating interest; showering joy.

โอชา

nutritive essence; nutriment.

โอตตัปปะ

moral fear; moral dread.

โอปปาติกะ

creatures having spontaneous births.

โอวาท

admonition; exhortation; advice.

โอวาทปาฏิโมกข์

the Principle Teaching; the Fundamental Teaching; exhortatory Patimokkha.



อา-โอ


จีรัง กรุ๊ป    

 ธรรมะไทย