นตฺถิ ราคสโม อคฺคิ ไฟเสมอด้วยราคะไม่มี
นตฺถิ ราคสโม อคฺคิ
ไฟเสมอด้วยราคะไม่มี
พุทธศาสนสุภาษิต
/ธรรมบท ขุทกนิกาย/
๏ นตฺถิ ราคสโม อคฺคิ (นัด-ถิ รา-คะ-สะ-โม อัก-คิ)
---
อธิบายความหมาย
"นตฺถิ ราคสโม อคฺคิ" เป็นพุทธภาษิตที่มีความหมายว่า "ไฟเสมอด้วยราคะไม่มี"
• ราคะ ในที่นี้หมายถึง ความกำหนัด, ความติดใจในกามคุณ, ความอยากได้, ความเสน่หา หรือความหลงใหลในสิ่งต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส หรือแม้กระทั่งความอยากในลาภ ยศ สรรเสริญ และสุข
• ไฟ (อคฺคิ) ในที่นี้เป็นอุปลักษณ์เปรียบเทียบถึงสิ่งที่เผาลนจิตใจให้เร่าร้อน ให้เดือดร้อน ให้ทุกข์ทรมาน
พุทธภาษิตนี้ต้องการสื่อว่า ไฟชนิดอื่น เช่น ไฟที่เผาไหม้สิ่งของภายนอก หรือไฟที่เกิดจากความร้อนทางกายภาพนั้น ไม่สามารถเทียบได้กับ "ไฟแห่งราคะ" ที่อยู่ภายในจิตใจของเราได้เลย เพราะไฟภายนอกเมื่อเผาไหม้แล้วก็ดับไป แต่ไฟแห่งราคะนี้สามารถเผาไหม้จิตใจให้เร่าร้อนอยู่ตลอดเวลา ทำให้เกิดความทุกข์ ความเดือดร้อน ความกระวนกระวายใจอย่างต่อเนื่อง ไม่มีที่สิ้นสุด หากไม่ได้รับการดับด้วยปัญญาและธรรม
---
สรุป
"ไฟเสมอด้วยราคะไม่มี" เป็นคำเตือนที่สำคัญจากพระพุทธองค์ที่ชี้ให้เห็นถึงอันตรายของความอยาก ความยึดติดในกามคุณและสิ่งต่างๆ ที่ทำให้จิตใจของเราถูกเผาลนอยู่ตลอดเวลา ความเร่าร้อนที่เกิดจากราคะนี้เป็นบ่อเกิดแห่งความทุกข์ทั้งปวง การตระหนักรู้และพยายามละลดราคะจึงเป็นหนทางสู่ความสงบเย็นและความพ้นทุกข์ที่แท้จริง
---
