-โทษในกาม- {สุเมธาเถรีคาถา}
พระเจ้ามันธาตุราช เจ้าทวีปทั้ง ๔ ทรงเป็นยอด
ของผู้บริโภคกามทั้งหลายยังไม่ทันทรงอิ่ม ก็เสด็จ
สวรรคตไปแล้ว ความปรารถนาของพระองค์ ก็ยัง
ไม่เต็ม.
เทวดาแห่งฝนพึงหลั่งฝนคือรัตนะ ๗ ลงมาโดย
รอบทั้ง ๑๐ ทิศ ความอิ่มด้วยกามทั้งหลาย ก็ไม่มี
นรชนทั้งหลาย ทั้งที่ยังไม่อิ่มก็พากันตายไป.
กามทั้งหลาย เปรียบด้วยดาบและหลาว เปรียบ
ด้วยหัวงูเห่า เปรียบด้วยคบเพลิง ตามเผาอยู่ เปรียบ
ด้วยร่างกระดูก.
กามทั้งหลายไม่เที่ยง ไม่ยั่งยืน มีทุกข์มาก มี
พิษมาก เป็นมูลแห่งทุกข์ มีทุกข์เป็นผลเหมือน
ก้อนเหล็กที่ร้อนโชน.
กามทั้งหลายเปรียบด้วยผลไม้ เปรียบด้วยชิ้น
เนื้อ เป็นทุกข์ กามทั้งหลายเปรียบด้วยความฝัน
หลอกลวง เปรียบด้วยของที่ยืมเขามา.
กามทั้งหลาย เปรียบด้วยหอกและหลาวเป็นโรค
เป็นฝี เป็นทุกข์ เป็นความลำบาก เสมือนหลุมถ่าน
เพลิง เป็นมูลแห่งทุกข์ เป็นภัย เป็นเพชฆฆาต [ผู้ฆ่า]
--------------------------------------------------------------------------------
สังสารวัฏ ย่อมยืด
ยาวสำหรับ พวกคนเขลา ที่ร้องไห้บ่อย ๆ เพราะบิดา
ตาย พี่ชายถูกฆ่า เพราะตัวเองถูกฆ่า ในสังสารวัฏ
ที่มีเงื่อนต้นเงื่อนปลายตามไปไม่รู้แล้ว.
โปรดทรงระลึกถึงสังสารวัฏ ที่ประกอบด้วย
นาตา น้ำนม และน้ำเลือด โดยความเป็นสังสารวัฏ
ที่มีเงื่อนต้นเงื่อนปลาย ที่ตามไปไม่รู้แล้ว โปรดทรง
ระลึกถึงกองกระดูกทั้งหลาย ของเหล่าสัตว์ที่ท่องเที่ยว
อยู่.
โปรดทรงระลึกถึงมหาสมุทรทั้ง ๔ ในน้ำตา น้ำ
นมและน้ำเลือด ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงน้อมนำมา
เปรียบเทียบ โปรดทรงระลึกถึงกองกระดูกทั้งหลาย
ในกัปหนึ่งที่เทียบเท่าภูเขาวิปุลบรรพต.
โปรดระลึกถึงแผ่นดินชมพูทวีป ที่พระผู้มีพระ-
ภาคเจ้าทรงนำมาเปรียบเทียบสังสารวัฏ ของสัตว์ที่ท่อง
เที่ยวอยู่ในสังสารวัฏ ที่มีเงื่อนต้นเงื่อนปลายตามไปไม่รู้
แล้ว แผ่นดินทั้งหลายทำเป็นก้อนขนาดเมล็ดพุทรา ก็
มากไม่พอกับจำนวนแม่และยายทั้งหลาย.
โปรดทรงระลึกถึงหญ้า ไม้ กิ่งไม้ ใบไม้ที่พระผู้
มีพระภาคเจ้าทรงน้อมนำมาเปรียบเทียบเพราะสังสาร-
วัฏมีเงื่อนต้นเงื่อนปลายตามไปไม่รู้แล้ว ท่อนไม้ทั้ง
หลาย ขนาด ๔ องคุลี ก็มากไม่เท่ากับจำนวนพ่อและ
ปู่ทั้งหลาย.
โปรดทรงระลึกถึงเต่าตาบอด และซ่องแอก อัน
หมุนไปทิศบูรพา และทิศอื่น ๆ อีกในมหาสมุทร มา
สวมหัวเต่าตาบอดตัวนั้น เปรียบเทียบในการได้อัต-
ภาพเป็นมนุษย์.
โปรดทรงระลึกถึงโทษคือกาย ที่ไม่มีแก่นสาร
เปรียบด้วยก้อนฟองน้ำ โปรดทรงเห็นขันธ์ทั้งหลาย
ไม่เที่ยง โปรดทรงระลึกถึงนรกทั้งหลาย ที่มีความ
คับแค้นมาก.
โปรดทรงระลึกถึงสัตว์ทั้งหลาย ที่พากันทำให้
รกป่าช้าในชาตินั้น ๆ เรื่อยไป โปรดทรงระลึกถึงภัย
คือจระเข้ ความเห็นแก่ปากท้อง โปรดทรงระลึกถึง
อริยสัจ ๔.
เมื่ออมตนิพพานมีอยู่ จะต้องการอะไรด้วยของ
เผ็ดร้อน ๕ อย่าง ที่พระองค์ทรงดื่มแล้ว เพราะว่า
ความยินดีกามทุกอย่าง เผ็ดร้อนกว่าของเผ็ดร้อน ๕
อย่าง.
เมื่ออมตนิพพานมีอยู่ พระองค์จะทรงต้องการ
อะไรด้วยกามทั้งหลายที่เร่าร้อน เพราะความยินดีกาม
ทุกอย่าง อันไฟติดโพลงแล้ว ให้เดือดแล้ว ให้หวั่น
ไหวแล้ว เผาให้ร้อนแล้ว.
เมื่อเนกขัมมะที่ไม่มีข้าศึกมีอยู่ พระองค์ยังจะ
ต้องการอะไรด้วยกามทั้งหลายที่มีข้าศึกมาก กาม
ทั้งหลาย มีภัยอยู่ทั่วไปคือราชภัย อัคคีภัย อุทกภัย
และอัปปิยภัย [ภัยคือคนร่วมมรดกที่ไม่ถูกกัน] ชื่อว่า
มีข้าศึกมาก.
เมื่อโมกขธรรมมีอยู่ พระองค์ยังจะต้องการอะไร
ด้วยกามทั้งหลาย ที่มีการฆ่าการจองจำเล่า เพราะว่า
การฆ่าการจองจำมีอยู่ในกามทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลาย
ผู้ใคร่กาม ย่อมเสวยทุกข์ทั้งหลาย
กามทั้งหลาย เหมือนคบเพลิงที่ลุกโพงลง ย่อม
ไหม้คนถือที่ไม่ยอมปล่อย เพราะว่ากามทั้งหลาย
เปรียบเหมือนคบเพลิง ย่อมจะไหม้คนที่ไม่ยอมปล่อย
คบเพลิง.
โปรดอย่าทรงละสุขอันไพบูลย์ เพราะเหตุแห่ง
กามสุขเล็กน้อยเลย อย่าทรงเป็นดุจปลากลืนเบ็ดแล้ว
ต้องเดือดร้อนภายหลัง.
โปรดอย่าหมุนไปหมุนมาเพราะกามทั้งหลาย ดุจ
สุนัขถูกล่ามโซ่เลย เพราะกามทั้งหลาย จักทำผู้นั้น
ให้เป็นเหมือนคนจัณฑาล หิวจัด ได้สุนัขก็ทำให้
พินาศได้.
{สุเมธาเถรีคาถา}
