หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ
วัดอรัญญบรรพต
อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย



เมื่อมองเห็นว่าจิตใจนี้ถ้าเราไม่ฝึกฝนอบรมแล้ว มันจะต้องทำทุกข์ให้แก่ตัวเองยิ่งกว่าผู้อื่นมาทำทุกข์ให้ เรียกว่า ตนเองนี่แหละก่อทุกข์ให้แก่ตนเองมากกว่าที่คนอื่นจะมาแสดงตนเป็นศัตรู จะมาทำลายตนให้เป็นทุกข์เดือดร้อนนั่นนะมันก็ไม่ค่อยมี คนเราถ้าหากว่าเราทำความดีอยู่อย่างนี้นะ ศัตรูภายนอกไม่ค่อยมี มีแต่ศัตรูภายใน คือ กิเลสบาปอธรรมนั่นแหละ

ถ้าหากว่าเราไปสะสมกิเลสบาปอธรรมให้หนาแน่นขึ้นในตนเท่าไร ตนก็ต้องได้ประสบกับความทุกข์ความเดือดร้อนมากเท่านั้น นั่นแหละไม่มีใครทำทุกข์ให้แก่ตนยิ่งกว่าตนทำทุกข์ให้แก่ตน หมายความว่าอย่างนั้นคนผู้ประมาท คนไม่เห็นโทษแห่งกิเลสบาปอธรรม นั่นแหละดังนั้นทุกคนต้องให้พิจารณาดูจิตใจตัวเองให้ได้ อย่าไปท้อไปถอยการเพ่งพิจารณาตัวเอง

คนส่วนมากไม่ค่อยเพ่งมาพิจารณาตัวเอง มักจะส่งใจไปเพ่งพิจารณาแต่คนอื่นนู่น นั่นแหละที่ได้ทะเลาะวิวาทกัน ต่างคนต่างก็เพ่งไปหากันและกัน เพ่งไปในทางดีบ้าง ทางไม่ดีบ้าง อย่างนี้ล่ะเมื่อเพ่งเข้าไปวิตกวิจารณ์มากๆเข้าไปก็อดไม่ได้ ก็ต้องไปเปล่งออกทางวาจา ตำหนิติเตียนกันไป ว่าร้ายกันไป นี่เรียกว่าคนลืมตัว คนไม่ได้ทวนกระแสจิตเข้ามาพิจารณาตัวเองก็ย่อมจะไปมองเห็นตั้งแต่โทษของคนอื่น มองไม่เห็นโทษของตัวเอง