ความสลด สังเวช แห่งจิต

 หิ่งห้อยน้อย   12 ก.ค. 2554


 
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น
                     ผู้ซึ่งไกลจากกิเลส ตรัสรู้ชอบด้วยพระองค์เอง




[๑๑๓] ดูกรภิกษุทั้งหลาย
ม้าอาชาไนยตัวเจริญ ๔ จำพวกนี้มีปรากฏอยู่ในโลก
๔ จำพวกเป็นไฉน คือ

ม้าอาชาไนยตัวเจริญบางตัวในโลกนี้ พอเห็นเงาปะฏักเข้าก็ย่อมสลด ถึงความสังเวชว่า
วันนี้นายสารถีผู้ฝึกม้าจักให้เราทำเหตุอะไรหนอ เราจักตอบแทนแก่เขาอย่างไร

ดูกรภิกษุทั้งหลาย
ม้าอาชาไนยตัวเจริญบางตัวในโลกนี้ แม้เห็นปานนี้ก็มี นี้เป็นม้าอาชาไนยตัว
เจริญที่ ๑ มีปรากฏอยู่ในโลก ฯ

เจริญในธรรม เจ้าค่ะ




 





     ความสลด สังเวช เกิดเมื่อได้ยิน
          เปรียบม้าเห็นเงาปฏัก


๐ ยินข่าวการพรากของ . ปุถุชน
ดวงจิตก่นทุกข์ทน ...... ทุกข์แล้ว
จิตสลด สังเวช หม่น .... ในจิต ยิ่งแล
ตั้งไว้ซึ่งเพียรแกล้ว ..... มิประมาทในธรรม


๐ ดุจม้าอาชาไนยเห็น .. เงาปฏัก
เกิดขนผองกลัวนัก ...... สลดยิ่ง
คิดสนองปองตระหนัก .. ต่อเจ้า ของเฮย
มิยอมปฏักร้ายทิ้ง ....... คมก่ายกรายตน


เจริญในธรรม เจ้าค่ะ










ดูกรภิกษุทั้งหลาย
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญ ๔ จำพวก มีปรากฏอยู่ในโลกฉันนั้นเหมือนกัน
๔ จำพวกเป็นไฉน คือ

บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้ได้ฟังว่า
ในบ้านหรือในนิคมโน้นมีหญิงหรือชายถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยา
เขาย่อมสลด ถึงความสังเวชเพราะเหตุนั้น เป็นผู้สลดแล้ว
เริ่มตั้งความเพียรไว้โดยแยบคาย มีใจเด็ดเดี่ยว
ย่อมกระทำให้แจ้งซึ่งปรมสัจจะด้วยนามกาย
และเห็นแจ้งแทงตลอดด้วยปัญญา

ม้าอาชาไนยตัวเจริญพอเห็นเงาปะฏัก
ย่อมสลดถึงความสังเวช แม้ฉันใด
เรากล่าวบุรุษอาชาไนยผู้เจริญนี้เปรียบฉันนั้น

ดูกรภิกษุทั้งหลาย
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้
แม้เห็นปานนี้ก็มีนี้เป็นบุรุษอาชาไนยผู้เจริญที่ ๑ มีปรากฏอยู่ในโลก ฯ

เจริญในธรรม เจ้าค่ะ










     ความสลดสังเวช เกิดเมื่อได้เห็น
เปรียบม้าถูกแทงด้วยปฏักเพียงปลายขุมขน


๐ ยินข่าวการพรากของ .. ปุถุชน
จิตมิกรายสู่ความหม่น .... สลดเศร้า
แต่ครั้นเมื่อได้ยล ......... สลดยิ่ง สังเวชนา
เร่งเพียรเพื่อพ้นเขลา .... มุ่งเข้านิพพาน


๐ เปรียบม้าเห็นเงาปฏัก . บ่พรั่น ใดเอย
ครั้นสัมผัสขุมขนพลัน .... กลับสะท้าน
ลนลานตามเจ้าของนั่น ... เจตนา ยิ่งนอ
บ่ให้คมปฏักคว้าน ........ ทิ่มเนื้อสลดสยอง


เจริญในธรรม เจ้าค่ะ









อีกประการหนึ่ง
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้
ไม่ได้ฟังว่าในบ้านหรือในนิคมโน้น มีหญิงหรือชายถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยา
แต่เขาเห็นหญิงหรือชายผู้ถึงความทุกข์ หรือ ทำกาลกิริยาเอง

เขาจึงสลด ถึงความสังเวชเพราะเหตุนั้น
เป็นผู้สลดแล้ว เริ่มตั้งความเพียรไว้โดยแยบคาย
มีใจเด็ดเดี่ยวย่อมกระทำให้แจ้งซึ่งปรมสัจจะด้วยนามกาย
และเห็นแจ้งแทงตลอดด้วยปัญญา

ม้าอาชาไนยตัวเจริญถูกแทงด้วยปะฏักที่ขุมขนย่อมสลด
ถึงความสังเวช แม้ฉันใดเรากล่าวบุรุษอาชาไนยผู้เจริญนี้เปรียบฉันนั้น

ดูกรภิกษุทั้งหลาย
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้
แม้เห็นปานนี้ก็มี นี้เป็นบุรุษอาชาไนยผู้เจริญที่ ๒ มีปรากฏอยู่ในโลก ฯ


เจริญในธรรม เจ้าค่ะ









ความสลด สังเวช เกิดเมื่อทุกข์นั้นเกิดกับญาติตน
      เปรียบม้า ถูกแทงด้วยปฏักถึงผิวหนัง


๐ แม้ได้ยิน และได้เห็น .. การพลัด พรากเอย
จิตนั้นมิไหวสะบัด ......... ต่อเชื้อ
แต่เมื่อเกิดกับญาติชัด .... สลดแท้ สังเวชตาม
เร่งเพียร เพื่อบุญเกื้อ ..... กุศลสล้างสร้างมรรค์


๐ เปรียบม้าบ่พรั่นเงา ..... ปฏักคม
แม้สะกิดขุมขนข่ม ........ บ่พรั่น
ปฏักแทงผิวระบม ......... จึ่งสะท้าน หวั่นนา
เนื้อระริกสาดสั่น .......... ยอมแล้วสารถี



เจริญในธรรม เจ้าค่ะ














อีกประการหนึ่ง
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้ ไม่ได้ฟังว่าในบ้านหรือในนิคมโน้น
มีหญิงหรือชายถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยา
และไม่ได้เห็นหญิงหรือชายผู้ถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยาเอง

แต่ญาติหรือสาโลหิตของเขาถึงความทุกข์ หรือทำกาลกิริยา
เขาจึงสลด ถึงความสังเวชเพราะเหตุนั้น

เป็นผู้สลดแล้ว เริ่มตั้งความเพียรไว้โดยแยบคาย
มีใจเด็ดเดี่ยว ย่อมกระทำให้แจ้งซึ่งปรมสัจจะด้วยนามกาย
และเห็นแจ้งแทงตลอดด้วยปัญญา

ม้าอาชาไนยตัวเจริญถูกแทงผิวหนังจึงสลด ถึงความสังเวช แม้ฉันใด
เรากล่าวบุรุษอาชาไนยผู้เจริญนี้เปรียบฉันนั้น

ดูกรภิกษุทั้งหลาย
บุรุษอาชาไนยผู้เจริญบางคนในโลกนี้แม้เห็นปานนี้ก็มี
นี้เป็นบุรุษอาชาไนยผู้เจริญที่ ๓ มีปรากฏอยู่ในโลก ฯ


เจริญในธรรม เจ้าค่ะ









     ความสลด สังเวช เกิดเมื่อทุกข์นั้นเกิดกับตน
          เปรียบม้าถูกแทงด้วยปฏักถึงกระดูก


๐ ทุกข์ใครเกิดขึ้นแล้ว . ไกลตน
ทั้งได้ยินแลยล ......... มิไห้
ญาติล้มหายตายหม่น ... มิพรั่น จิตนอ
แต่เกิดกับตัวไซร้ ........ สลดแล้วสังเวชตาม


๐ เปรียบม้าถูกปฏักถึง .. กระดูกใน
เลือดโกรกหลั่งรินไหล .. ทุกข์ยิ่ง
จึ่งยอมสยบทุกท่าไซร้ .. ยอมแล้ว นายเอย
จักเดิน หรือให้วิ่ง ........ ทำเพื่อพ้นกาล



เจริญในธรรม เจ้าค่ะ








 เปิดอ่านหน้านี้  5732 

  แสดงความคิดเห็น


RELATED STORIES



จีรัง กรุ๊ป    

 ธรรมะไทย