วัดใหญ่ชัยมงคลวรวิหาร เป็นวัดสำคัญทางประวัติศาสตร์ตั้งอยู่ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีประวัติความเป็นมายาวนานและมีความเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์สำคัญในสมัยกรุงศรีอยุธยา

ประวัติการก่อสร้าง
○ สมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง)
• สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 1900 โดยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) กษัตริย์ผู้สถาปนากรุงศรีอยุธยา
เดิมมีชื่อว่า "วัดป่าแก้ว" หรือ "วัดเจ้าไท" เพื่อเป็นที่พำนักของพระสงฆ์คณะป่าแก้ว ซึ่งเป็นคณะสงฆ์ที่เดินทางไปศึกษาและบวชเรียนมาจากประเทศศรีลังกา

○ สมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
• เป็นช่วงที่มีการบูรณะและสร้างเจดีย์องค์ใหญ่ขึ้น
• ในปี พ.ศ. 2135 สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงทำศึกยุทธหัตถีมีชัยชนะเหนือพระมหาอุปราชแห่งพม่าที่ตำบลหนองสาหร่าย เมืองสุพรรณบุรี
เพื่อเป็นอนุสรณ์แห่งชัยชนะและเฉลิมพระเกียรติ พระองค์จึงโปรดให้สร้างเจดีย์องค์ใหญ่ขึ้นที่วัดแห่งนี้ และพระราชทานนามว่า "พระเจดีย์ชัยมงคล" ซึ่งเป็นที่มาของชื่อวัดในปัจจุบันคือ "วัดใหญ่ชัยมงคล"

ความสำคัญและสถาปัตยกรรมที่โดดเด่น
• พระเจดีย์ชัยมงคล: เป็นเจดีย์ทรงระฆังขนาดใหญ่ที่สูงที่สุดในอยุธยา สร้างขึ้นเพื่อเป็นอนุสรณ์แห่งชัยชนะในสงครามยุทธหัตถีของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
• วิหารพระพุทธไสยาสน์: มีพระพุทธรูปปางไสยาสน์องค์ใหญ่ สร้างขึ้นในสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เพื่อให้ประชาชนได้กราบไหว้และปฏิบัติธรรม พระพุทธไสยาสน์องค์ปัจจุบันเป็นการสร้างขึ้นใหม่ในปี พ.ศ. 2508 เนื่องจากองค์เดิมถูกทำลาย
• พระตำหนักสมเด็จพระนเรศวรมหาราช: สร้างขึ้นในสมัยหลังเพื่อเป็นอนุสรณ์สถานให้ผู้คนได้มาสักการะและรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ ภายในประดิษฐานพระบรมรูปของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชในท่าทรงหลั่งน้ำทักษิโณทกประกาศอิสรภาพ

ยุคหลังกรุงศรีอยุธยาแตก
เมื่อกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าครั้งที่ 2 ในปี พ.ศ. 2310 วัดใหญ่ชัยมงคลถูกทิ้งร้างและทรุดโทรมลง จนกระทั่งในยุคหลังได้มีการบูรณะและฟื้นฟูขึ้นใหม่ จนกลายเป็นวัดที่มีความสำคัญและเป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบัน

• พระพุทธรูปปางไสยาสน์องค์ใหญ่ สร้างขึ้นในสมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เพื่อให้ประชาชนได้กราบไหว้และปฏิบัติธรรม พระพุทธไสยาสน์องค์ปัจจุบันเป็นการสร้างขึ้นใหม่ในปี พ.ศ. 2508 เนื่องจากองค์เดิมถูกทำลาย


• พระพุทธรูปปางมารวิชัย พระประธานในพระอุโบสถ


• พระอุโบสถ