วัดหลวงสุมังคลาราม สร้างเมื่อปี พ.ศ.2324 สมัยรัชกาลที่ 1 เดิมอยู่ที่ตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง จังหวัดขุขันธ์(ปัจจุบัน คือ เทศบาลเมืองศรีสะเกษ อำเภอเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ) โดยพระยาวิเศษภักดีศรีนครลำดวล(ชม) เจ้าเมืองคนที่ 2 ได้ชักชวนราษฏร ข้าราชการบริจาคทรัพย์สร้างวัดคู่เมืองศรีสะเกษ เพื่อเป็นอนุสรณ์และสิริมงคล นามว่า "วัดหลวงสุมังค์"

สมัยพระอาจารย์หลักคำโส โชติปาไล ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส ได้ปลูกสร้างเสนาสนะและก่อสร้างพระอุโบสถเพื่อให้เป็นที่ประดิษฐาน "พระวิเศษมิ่งเมือง" พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมือง ทางราชการได้ใช้วัดศรีสุมังค์เป็นสถานที่ประกอบพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาของเจ้าเมืองและข้าราชการ ชาวบ้านนิยมเรียกว่า "วัดหลวงศรีสุมังคลาราม" ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อว่า "วัดสุมังคลาราม" ได้รับยกฐานะเป็นพระอารามหลวงเมื่อปี พ.ศ.2524

ที่มา พระอารามหลวงเล่ม 2 กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม   

พระอุโบสถ   

พระวิเศษมิ่งเมือง พระพุทธรูปปางมารวิชัย พระประธานในพระอุโบสถ พระพุทธรูปทองสัมฤทธิ์ที่สร้างขึ้นพร้อมกับการสร้างเมืองศรีสะเกษ   

หอระฆัง   

ศาลาการเปรียญ