ธมฺโม หเว รกฺขติ ธมฺมจาริ ํ "ธรรมแลย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม"

พุทธสุภาษิต
/ทุกนิบาตชาดก/

๏ ธรรมย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม: ความหมายและบทสรุป
สุภาษิต "ธมฺโม หเว รกฺขติ ธมฺมจาริ ํ" แปลว่า "ธรรมแลย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม" เป็นพุทธสุภาษิตที่แสดงถึงแก่นแท้ของการใช้ชีวิตตามหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า สุภาษิตนี้เน้นย้ำถึงอานิสงส์ของการดำเนินชีวิตที่ซื่อตรง ถูกต้อง และดีงาม ซึ่งจะนำมาซึ่งความสุข ความสงบ และการคุ้มครองตนเองจากภยันตรายทั้งปวง

ความหมายโดยละเอียด
สุภาษิตนี้สื่อความหมายได้อย่างลึกซึ้งในหลายมิติ:

• "ธรรม" ในที่นี้หมายถึงคำสอนของพระพุทธเจ้า ไม่ว่าจะเป็นศีล สมาธิ ปัญญา หรือหลักธรรมพื้นฐานต่างๆ เช่น ทาน ศีล ภาวนา ความเมตตา ความกรุณา ความอดทน ความซื่อสัตย์สุจริต รวมถึงการกระทำที่เป็นกุศลทุกชนิด

• "ผู้ประพฤติธรรม" คือบุคคลที่ยึดมั่นและปฏิบัติตามหลักธรรมเหล่านั้นอย่างสม่ำเสมอ ไม่ว่าจะอยู่ในสถานการณ์ใดก็ตาม ผู้ประพฤติธรรมจะมีความสำรวมกาย วาจา ใจ ไม่คิดร้าย ไม่พูดร้าย ไม่ทำร้ายผู้อื่น และมุ่งมั่นที่จะสร้างสรรค์แต่สิ่งที่ดีงาม

• "ย่อมรักษา" ไม่ได้หมายถึงการรักษาในเชิงปาฏิหาริย์หรืออำนาจลี้ลับ แต่เป็นการรักษาในลักษณะที่ว่า การปฏิบัติตามธรรมจะสร้างเกราะป้องกันภัยให้กับชีวิตของผู้ปฏิบัติเอง เกราะป้องกันนี้อาจมาในรูปแบบต่างๆ เช่น:

• ความสงบทางใจ: ผู้มีธรรมในใจจะไม่หวั่นไหวกับโลกธรรม ไม่ว่าจะเป็นลาภ ยศ สรรเสริญ สุข หรือความเสื่อมลาภ เสื่อมยศ นินทา ทุกข์

• การตัดสินใจที่ถูกต้อง: เมื่อมีธรรมเป็นเครื่องนำทาง ผู้ประพฤติธรรมจะสามารถตัดสินใจในเรื่องต่างๆ ได้อย่างรอบคอบ ไม่หลงผิดไปในทางที่เสื่อมเสีย

• การได้รับความเมตตา: การกระทำดี ย่อมนำมาซึ่งความเมตตา ความช่วยเหลือเกื้อกูลจากผู้อื่น

• การปราศจากเวรภัย: ผู้ที่ไม่สร้างเวรสร้างกรรม ย่อมไม่ต้องเผชิญกับผลกรรมที่ไม่ดี

• การพ้นจากอบายภูมิ: การปฏิบัติตามธรรมนำไปสู่สุคติภูมิ และเป็นหนทางไปสู่การหลุดพ้นในที่สุด

บทสรุป
สุภาษิต "ธมฺโม หเว รกฺขติ ธมฺมจาริ ํ" สอนให้เราเห็นว่า ธรรมะคือเครื่องคุ้มครองชีวิตที่ดีที่สุด ไม่ใช่เครื่องรางของขลัง เงินทอง หรืออำนาจภายนอกใดๆ แต่เป็นผลมาจากการประพฤติปฏิบัติของตัวเราเอง เมื่อเราประพฤติดี คิดดี ทำดี ชีวิตของเราก็จะได้รับการปกป้อง คุ้มครอง และนำพาไปสู่ความสุข ความเจริญ และความสำเร็จอย่างยั่งยืน ผู้ที่ดำรงตนอยู่ในธรรม ย่อมได้รับความปลอดภัยทั้งจากภายนอกและภายในจิตใจ และนั่นคือการรักษาที่แท้จริงและมั่นคงที่สุด

ดังนั้น การดำเนินชีวิตตามหลักธรรมจึงเป็นหนทางสู่ความสุขที่แท้จริง และเป็นเกราะป้องกันภัยอันตรายที่มั่นคงที่สุดสำหรับทุกคน.
๛