วัดพระบรมธาตุ ตั้งอยู่ในตำบลนครชุม อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ มีประวัติความเป็นมายาวนานคู่กับเมืองกำแพงเพชร สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นพร้อมกับการสร้างเมืองนครชุมในสมัยสุโขทัย ราวปี พ.ศ. 1900 โดยพญาลิไท กษัตริย์แห่งกรุงสุโขทัย เพื่อประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุที่อัญเชิญมาจากประเทศศรีลังกา

ประวัติโดยสังเขป:

• สมัยสุโขทัย: สร้างขึ้นโดยพญาลิไท เพื่อเป็นวัดประจำเมืองนครชุม และบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ 9 องค์ไว้ในเจดีย์องค์กลาง เดิมภายในวัดมีเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ (ทรงดอกบัว) 3 องค์ ตั้งอยู่บนฐานเดียวกัน สันนิษฐานว่าสร้างอุทิศถวายแด่ พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ พ่อขุนรามคำแหง และเจดีย์ประจำรัชกาลของพระองค์เอง

• ยุครุ่งเรืองและเสื่อมโทรม: ในสมัยสุโขทัย วัดพระบรมธาตุนครชุมมีความเจริญรุ่งเรืองมาก ต่อมาเมื่อเมืองนครชุมเสื่อมลงเนื่องจากถูกแม่น้ำปิงกัดเซาะ วัดจึงกลายเป็นวัดร้างเป็นเวลานานกว่า 300 ปี

• สมัยรัตนโกสินทร์: ในต้นกรุงรัตนโกสินทร์ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) ได้เสด็จมาเยี่ยมญาติที่กำแพงเพชร และได้อ่านจารึกนครชุม ทำให้ทราบว่ามีเจดีย์โบราณบรรจุพระบรมสารีริกธาตุอยู่ จึงได้มีการชักชวนให้ประชาชนแผ้วถางและบูรณะวัดขึ้นใหม่

• การบูรณะในสมัยรัชกาลที่ 5: ในสมัยรัชกาลที่ 5 พระยาตะก่าและพะโป้ คหบดีชาวกะเหรี่ยง ได้ทำการบูรณะองค์เจดีย์ครั้งใหญ่ โดยได้สร้างเจดีย์ทรงมอญครอบทับเจดีย์เดิม ทำให้องค์เจดีย์มีลักษณะผสมผสานศิลปะพม่า

• ปัจจุบัน: วัดพระบรมธาตุนครชุมเป็นพระอารามหลวงที่สำคัญของจังหวัดกำแพงเพชร เป็นที่เคารพศรัทธาของประชาชน และเป็นสถานที่จัดงานประเพณีนบพระเล่นเพลงในวันมาฆบูชา

สิ่งที่น่าสนใจภายในวัด:

• พระบรมธาตุเจดีย์: องค์เจดีย์สีทองอร่าม ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ 9 องค์ มีลักษณะผสมผสานศิลปะสุโขทัยและพม่า
• ต้นศรีมหาโพธิ์: ต้นโพธิ์ขนาดใหญ่ที่เชื่อว่าพระยาลิไททรงปลูกไว้
• พระอุโบสถ: หลังเก่าแก่ที่มีสถาปัตยกรรมที่น่าสนใจ
• พระวิหาร: เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญ
• วิหารพระนอน: ประดิษฐานพระพุทธไสยาสน์
• ศาลาการเปรียญ: ใช้เป็นศูนย์วัฒนธรรมไทยสายใยชุมชน และเป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชน

วัดพระบรมธาตุนครชุมจึงเป็นวัดที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวกำแพงเพชรมาอย่างยาวนาน

• งานนมัสการพระบรมธาตุ


• อาคารทรงไทย