วัดเขาโบสถ์ เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ ตั้งอยู่ที่หมู่ 1 ตำบลกำเนิดนพคุณ อำเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นวัดเก่าแก่ที่มีความสำคัญแห่งหนึ่งของอำเภอบางสะพาน

ประวัติความเป็นมา:

• ก่อตั้ง: วัดเขาโบสถ์ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2440 โดยไม่ปรากฏหลักฐานผู้สร้างที่ชัดเจน

• เจ้าอาวาสรูปแรก: พระครูอินทร์ หรือ หลวงปู่อินทร์ เป็นเจ้าอาวาสรูปแรก และมรณภาพเมื่อปี พ.ศ. 2450

• การพัฒนาวัด: ในปี พ.ศ. 2451 ชาวบ้านบางสะพานได้นิมนต์พระท้วม ธมฺมโส จากวัดทุ่งมะพร้าวมาเป็นเจ้าอาวาส ท่านได้ดำเนินการก่อสร้างอุโบสถ ศาลาการเปรียญ และเสนาสนะต่างๆ มากมาย ทำให้วัดมีความมั่นคงขึ้น ต่อมาท่านได้รับสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตรชั้นเอกที่ พระครูศีลวิมล และดำรงตำแหน่งเจ้าคณะอำเภอบางสะพาน จนกระทั่งมรณภาพในปี พ.ศ. 2527

• เจ้าอาวาสองค์ต่อมา: หลังจากหลวงพ่อท้วมมรณภาพ ชาวบ้านบางสะพานได้นิมนต์พระมหาบุญเตือน สิริธมฺโม จากวัดคลองวาฬ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ มาปกครองวัดต่อในปี พ.ศ. 2529 ท่านได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็น พระครูสัญญาบัตรชั้นเอกที่ พระครูศรีวรคุณารักษ์ และดำรงตำแหน่งเจ้าคณะอำเภอบางสะพาน ต่อมาในปี พ.ศ. 2548 ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญ และเป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชสิทธิญาณ ปัจจุบันท่านดำรงตำแหน่งที่ปรึกษาเจ้าคณะจังหวัดประจวบคีรีขันธ์

• ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา: วัดเขาโบสถ์ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2522

• ยกฐานะเป็นพระอารามหลวง: ได้รับการยกฐานะเป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2537
ความสำคัญและสิ่งน่าสนใจ:

• เป็นวัดเก่าแก่และเป็นที่เคารพศรัทธาของพุทธศาสนิกชนในพื้นที่ โดยเฉพาะหลวงปู่อินทร์และหลวงพ่อท้วม อดีตเจ้าอาวาส ที่มีผู้เลื่อมใสจำนวนมาก

• เป็นที่ประดิษฐานของโบสถ์ที่สร้างอยู่บนเขา โดยมีบันไดสำหรับเดินขึ้นไปสักการะพระพุทธรูป

• เนื่องจากเป็นพระอารามหลวง จึงมีกิจกรรมสำคัญ เช่น งานกฐินพระราชทานเป็นประจำทุกปี นอกจากนี้ยังมีการจัดงานนมัสการหลวงปู่อินทร์-หลวงพ่อท้วม และงานประจำปีของวัดเป็นประจำทุกปี

วัดเขาโบสถ์จึงเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวอำเภอบางสะพานและเป็นสถานที่ท่องเที่ยวทางศาสนาที่สำคัญของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์