ศาสนพิธี สำหรับ พุทธศาสนิกชน
เรื่อง : ทำบุญเนื่องในงานอวมงคล ๑

ได้แก่ งานทำบุญซึ่งปรารภเหตุ ที่ไม่เป็นมงคล เช่น ปรารภการตายของบิดา-มารดา ครู อาจารย์ หรือญาติมิตร เป็นต้น ทำบุญในงานฌาปนกิจบ้าง ๗ วัน ๕๐ วัน ๑๐๐ วันบ้าง ทำบุญ เนื่องในวันคล้ายวันตายบ้าง เพื่อให้เหตุร้ายกลายเป็นดี เพื่อบรรเทาความเศร้าโศก การทำบุญ ในกรณีเช่นนี้ มีพิธีนิยมส่วนมากดหมือนกับทำบุญในงานมงคล ดังกล่าวมานี้ แต่มีข้อต่างกัน บ้างดังต่อไปนี้

๑. จำนวนพระสงฆ์ที่นิมนต์สวดพระพุทธมนต์ เมื่อครบกำหนดวันทำบุญ นิยมนิมนต์พระ ๗ รูป ๑๐ รูปบ้าง ถ้าเป็นงานพระราชพิธี นิยทนิมาต์ ๑๐ รูปเป็นพื้น ส่วนพระอภิธรรมนิมนต์ ๔ รูปเป็นเกณฑ์ ถ้ามีบังสกุลหรือมีสวดอจง ไม่จำกัดจำนวนแน่นอน ตามกำลังศรัทธา ๑๐-๒๐- ๕๐-๑๐๐ หรือมากกว่านี้ก็มี แล้วแต่ฐานะทางเจ้าภาพแต่ส่วนมากนิยมนิมนต์เท่าอายุผู้ตาย บัง สกุลปากหีบ แปรธาตุไม่จำกัดจำนวน แต่แก่แปรธาตุนิยม ๔ รูป หรือ ๓ รูป ก็ได้

การเทศน์ในงานศพ นิยมมีพระสวดรับเทศน์นี้ด้วย ๔ รูป ไม่มีพระสวดรับก็ได้ส่วนพระ แสดงธรรมเทศน์อานิสงส์หรือเทศน์ปฐมสังคายนา หรือเทศน์เรื่องอื่นๆ นิยมรูปเดียวก็มี ๒-๓ รูปก็มี ตามฐานะเจ้าภาพ

๒. การสวดมนต์ ในงานอวมงคลนี้ ไม่ต้องตั้งบาตร หรือหม้อน้ำมนต์ ไม่ต้องวางด้ายสาย- สิญจน์ที่โต๊ะหมู่บูชา คงใช้แต่ผ้าภูษาโยง ถ้าไม่มีผ้าภูษาโยงจะใช้ด้ายสานสิญจน์แทนก็ได้ เรียก ว่าสายโยง โยงจากฝาหีบทางด้านศรีษะศพมาวางไว้บนพานใกล้โต๊ะหมู่บูชา หรือใกล้พระองค์ ประธาน

๓. เมื่อถึงเวลากำหนด พระสงฆ์เข้านั่งยังอาสน์สงฆ์เป็นที่เรียบร้อยแล้ว ถ้าพระสวดอภิธรรม เจ้าภาพในงานพึ่งจุดธูป-เทียนก่อน ต่อมาจุดที่หน้าโต๊ะพระพุทธรูป แล้วจุดที่หน้าตู้พระธรรม ทีหลัง เสร็จแล้ว อาราธนาศีลต่อไป พระให้ศีลแล้ว ไม่ต้องอาราธนาธรรม แต่บางแห่งอาราธนา ธรรมก็มี

ถ้าสวดพระพุทธมนต์ เมื่อพระให้ศีลจบแล้ว ต้องอาราธนาพระปริตต์อย่างเดียว ต่อเมื่อพระ เทศน์ขึ้นธรรมมาสน์ ไม่ต้องอาราธนาด้วยวาจา เมื่อเจ้าภาพเห็นว่าได้เวลาตามที่กำหนด แล้วก็ จุดเทียนหน้าธรรมมาสน์ เรียกว่าจุดเทียนบูชาพระธรรม พระผู้แสดงธรรมที่จะขึ้นสู่ธรรมาสน์ โดยถือเป็นธรรมเนียมว่าการจุดเทียนหน้าธรรมาสน์ เป็นการอารธนาธรม มีธรรมเนียมอีกอย่าง หนึ่ง ซึ่งควรกำหนดไว้เป็นพิเษคือ เครื่องทองน้อยหน้าศพตามปกติ ถ้าเจ้าภาพตั้งไว้เพื่อเคารพ ศพ ตั้งเครื่องทองน้อยให้ดอกไม้หันเข้าหาศพธูปเทียนหันออกข้างหน้า หันธูป-เทียนเข้าหาศพ ทั้งนี้เพื่อให้ศพได้บูชาพระธรรมเทศนาด้วย และจุดเมื่อพระเริ่มเทศน์เท่านั้น หลังจากรับศีลแล้ว ถ้าไม่มีศพแต่เจ้าภาพมีความประสงฆ์ จะให้มีเทศน์ เพื่อระลึกถึงอุปการคุณ จะจุดเครื่องทอง