สมาธิ : เรื่องที่ ๒๑ : อาหาเรปฏิกูลสัญญา
โดย : พระอริยคุณาธาร สำนักปฏิบัติธรรมเขาสวนกวาง

สิ่งที่เรานำมากลืนกินเข้าไปบำรุงเลี้ยงร่างกาย เรียกว่า อาหาร โดยปกติเป็นสิ่งที่เราไม่เกลียด ถ้ารู้สึกเกลียดขึ้นเมื่อไหร่ ก็จะกลืนเข้าไปไม่ได้เมื่อนั้นสิ่งที่เราไม่เกลียดนั้น เป็นเครื่องส่องให้ รู้ว่า เรามีฉันทราคะในสิ่งนั้นอยู่แล้วอาหารที่เราพอใจ เราก็จะอยาก และเมื่อความอยากรุนแรง ก็ก่อให้เกิดความโลภและทุจริตเป็นลำดับไป อาหารเป็นสิ่งที่เราต้องกินทุกวัน ถ้าเราไม่พิจารณา ให้ดี ก็จะเป็นปากทางให้บาปอกุศล ไหลเข้าตัวเราทุกวัน

ฉะนั้น จึงควรกำหนดความน่าเกลียดในอาหาร เพื่อตัดต้นเหตุแห่งบาปอกุศลเหมือนตัดต้นไฟ แต่หัวลมฉะนั้น ที่จะเห็นความน่าเกลียดของอาหารได้ ต้องกำหนดเทียบเคียงเวลาทั้งสอง คือ เวลาเข้า กับเวลาออก ได้แก่ เวลากิน กับเวลาถ่ายเวลากิน รวมหมู่กันกินได้ เวลาถ่าย จะทำเช่น นั้นไม่ได้ น่าเกลียด ฯลฯ

พึงเพ่งดูอาหารที่ระคนอยู่ในภาชนะ เทียบกับอาหารเก่าในท้อง และในเวจกุฎีว่ามีสภาพ เหมือนกัน หรือคล้ายคลึงกัน แต่นั้นก็จะเกิดปกิกูลสัญญาขึ้น แทบจะกลืนกินอาหารนั้นไม่ได้ แต่ต้องขืนใจกิน ด้วยนึกเพียงว่า เป็นเครื่องยังชีพให้สืบต่อไป โดยนัยนี้ ความอยากและความ ติดในรสอาหาร ความโลภในอาหาร และความทุจริตเนื่อง ด้วยอาหาร ก็จะบรรทาเบาบางลง และหายไปโดยลำดับ จิตใจย่อมสงบ ระงับ ไม่ดิ้นรนจัดว่าได้ผลในกรรมฐานข้อนี้ในขั้นต้นแล้ว พึงเจริญให้มาก ให้ชำนาญต่อไป