จิตสำนึกในการศึกษามีความหมายตรงตัวกับการศึกษา การศึกษาคืออะไร การศึกษา คือ การฝึกฝนพัฒนาตน ฝึกฝนพัฒนาตนอย่างไรจะว่ากันต่อไปข้างหน้า การฝึกฝนพัฒนาตน เป็นหลักเนื้อตัวของการศึกษา ดังนั้น จิตสำนึกในการศึกษา ก็คือ จิตสำนึกในการฝึกฝนพัฒนาหรือปรับปรุงตน เราจะต้องสร้างจิตสำนึกนี้ให้ได้ จิตสำนึกในการฝึกฝนพัฒนาปรับปรุงตน จะต้องมีอยู่เป็นสิ่งประจำใจของนักเรียนหรือคนทุกคน ถ้าเราถือว่าทุกคนต้องศึกษา หรือจะต้องมีการศึกษาตลอดชีวิต ทุกคนก็จะต้องมีจิตสำนึกในการฝึกฝนพัฒนาหรือปรับปรุงตนตลอดชีวิต

จิตสำนึกในการพัฒนาปรับปรุงตนนี้ แสดงออกอย่างหนึ่งที่เห็นได้ง่ายๆ คือ การมองประสบการณ์และสถานการณ์ทุกอย่างเป็นโอกาสของการเรียนรู้และพัฒนาตน

หนังสือ การศึกษา: มองเมื่อ ๓๐ ปีก่อน
โดย สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต)