พจนานุกรมพุทธศาสน์

หมวด ตถาคตโพธิสัทธา - ตระกูลอันมั่งคั่ง

พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ : ความหมายของคำศัพท์ทางพระพุทธศาสนา


ตถาคตโพธิสัทธา - ตระกูลอันมั่งคั่ง

ตถาคตโพธิสัทธา ดู สัทธา

ตทังคนิพพาน “นิพพานด้วยองค์นั้น”, นิพพานด้วยองค์ธรรมจำเพาะ เช่นมองเห็นขันธ์ ๕ โดยไตรลักษณ์แล้วหายทุกข์
ร้อน ใจสงบสบายมีความสุขอยู่ตลอดชั่วคราวนั้นๆ, นิพพานเฉพาะกรณี

ตทังคปหาน “การละด้วยองค์นั้น”, การละกิเลสด้วยองค์ธรรมที่จำเพาะกันนั้น คือละกิเลสด้วยองค์ธรรมจำเพาะที่
เป็นคู่ปรับกัน แปลง่าย ๆ ว่า การละกิเลสด้วยธรรมที่เป็นคู่ปรับ เช่นละโกรธด้วยเมตตา (แปลกันมาว่าการละกิเลสได้
ชั่วคราว)

ตทังควิมุตติ พ้นด้วยองค์นั้น ๆ หมายความว่า พ้นจากกิเลสด้วยอาศัยธรรมตรงข้ามที่เป็นคู่ปรับกัน เช่น เกิดเมตตา
หายโกรธ เกิดสังเวช หายกำหนัด เป็นต้น เป็นการหลุดพ้นชั่วคราว และเป็นโลกียวิมุตติ ดู วิมุตติ

ต้นโพธิ์ ดู โพธิ

ตบะ 1. ความเพียรเครื่องเผาผลาญกิเลส, การบำเพ็ญเพียรเพื่อกำจัดกิเลส 2. พิธีข่มกิเลสโดยการทรมานตัวของนักบวช
บางพวกในสมัยพุทธกาล

ตปุสสะ พ่อค้าที่มาจากอุกกลชนบทคู่กับภัลลิกะพบพระพุทธเจ้าขณะประทับอยู่ ณ ภายใต้ต้นไม้ราชายตนะภาย
หลังตรัสรู้ใหม่ ๆ ได้ถวายเสบียงเดินทาง คือ ข้าวสัตตุผง ข้าวสัตตุก้อน แล้วแสดงตนเป็นอุบาสก ถึงพระพุทธเจ้ากับ
พระธรรมเป็นสรณะ นับเป็นปฐมอุบาสกผู้ถึงสรณะ ๒ ที่เรียกว่า เทฺววาจิก

ตโปทาราม สวนซึ่งอยู่ใกล้บ่อน้ำพุร้อนชื่อตโปทา ใกล้พระนครราชคฤห์ เป็นสถานที่แห่งหนึ่งที่พระพุทธเจ้าเคยทำ
นิมิตต์โอภาสแก่พระอานนท์

ตระกูลอันมั่งคั่ง จะตั้งอยู่นานไม่ได้ เพราะเหตุ ๔ คือ ๑. ไม่แสวงหาพัสดุที่หายแล้ว ๒. ไม่บูรณะพัสดุที่คร่ำคร่า ๓.
ไม่รู้จักประมาณในการบริโภคสมบัติ ๔. ตั้งสตรีหรือบุรุษทุศีล ให้เป็นแม่บ้านพ่อเรือน




จีรัง กรุ๊ป    

 ธรรมะไทย