หิตฺวา อสนฺเต น ชหาหิ สนฺเต จงละอสัตบุรุษเสีย แต่อย่าละสัตบุรุษ

พุทธสุภาษิต
/ทุกนิบาตชาดก/

๏พุทธสุภาษิตที่ว่า "หิตฺวา อสนฺเต น ชหาหิ สนฺเต" มีความหมายว่า "จงละอสัตบุรุษเสีย แต่อย่าละสัตบุรุษ"

คำอธิบาย
สุภาษิตนี้สอนให้เราพิจารณาคบคน โดยแบ่งคนออกเป็นสองประเภทคือ อสัตบุรุษ และ สัตบุรุษ

• อสัตบุรุษ คือคนที่ไม่ดี มีคุณธรรมต่ำ หรือคนพาล มีพฤติกรรมที่นำพาไปในทางเสื่อม เช่น การทำความชั่ว พูดจาไม่ดี หรือคิดไม่ดีต่อผู้อื่น การคบหาอสัตบุรุษจะนำพาให้เราทำตามสิ่งไม่ดีไปด้วย และอาจทำให้ชีวิตตกต่ำลงได้

• สัตบุรุษ คือคนดี มีคุณธรรม มีความประพฤติดีงาม มีศีลธรรม และมีความคิดที่ดีงาม การคบหาสัตบุรุษจะช่วยนำพาเราไปในทางที่ดี ช่วยชี้แนะสิ่งที่เป็นประโยชน์ และส่งเสริมให้เราทำความดี

บทสรุป
พุทธสุภาษิตนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการเลือกคบคน โดยสรุปได้ว่า:

• "หิตฺวา อสนฺเต" (จงละอสัตบุรุษเสีย) หมายถึง ให้เราหลีกหนีหรือตัดความสัมพันธ์กับคนที่ไม่ดี เพราะการคบคนไม่ดีจะส่งผลเสียต่อชีวิต ทั้งในด้านความคิด การกระทำ และศีลธรรม

• "น ชหาหิ สนฺเต" (แต่อย่าละสัตบุรุษ) หมายถึง ให้เราคบหาและยึดมั่นในมิตรภาพกับคนดี เพราะการคบคนดีจะช่วยเกื้อหนุนให้ชีวิตเจริญก้าวหน้า และส่งเสริมให้เราเป็นคนที่ดีขึ้น

กล่าวโดยรวมคือ พุทธสุภาษิตนี้สอนให้เรา เลือกคบคนดีเป็นมิตรและหลีกเลี่ยงคนไม่ดีเป็นศัตรู เพื่อความสงบสุขและความเจริญในชีวิตของเราเอง ๛