เมื่อนั้น อรทัย อ่อนไท้ทราบ
บุตรพิลาป ปลาบใจ ให้สงสาร
ฟังนางข้า หน้าเศร้า เล่าเนื้อความ
แต่ไม่พาน ตามใจ ในลูกตน

ผ่านสองวัน พลันสั่ง กำนัลใหม่
ให้กลับไป ถามซ้ำ ย้ำอีกหน
โพธิสัตว์ ตรัสตาม ความจำนง
ไม่ประสงค์ ทรงรับ สมบัติไท

ถามกลับไป กลับมา สามคราครั้ง
บุตรยืนยัน คงมั่น ไม่หวั่นไหว
แต่ขืนนิ่ง ยิ่งนาน เกรงบานปลาย
จึงอุบาย อ่อนไท้ ให้อับจน

ทรงรับสั่ง ยังยาม ทหารเฝ้า
จงไปเล่า แจ้งความ ตามประสงค์
บอกช่างทอง ขนทองมา หาพระองค์
อย่าได้สง สัยถาม ความใดใด

ล่วงพักใหญ่ ประกายมอง เรืองรองเด่น
สองรถเข็น เอียงแปล้ แอ้เอี๊ยดไส
ค่อยกระดืบ คืบมา ช้าเหลือใจ
ทองแท่งใหญ่ ไสวเรือง เหลืองเต็มคัน

ถึงเบื้องพักตร์ พระโอรส คนรถหยุด
ทิ้งตัวทรุด ฟุบแข้ง ไม่แข็งขัน
พะงาบหอบ หมอบกราบ ยากกล่าวคำ
บอกน้อมนำ คำก้อน พร้อมบัญชา

ขัตติยะ ประทับมอง ช่างทองกล่าว
เนตรยิ้มวาว ละไม ไม่ถือสา
สี่นายช่าง นั่งดิน สิ้นกริยา
ตรัสวาจา ลำบากแล้ว พ่อแก้วเอย

แล้วเอ่ยคำ ดำรัส กับเหล่าช่าง
บอกจงตั้ง ใจฟัง คำเฉลย
เราอยากได้ อนงค์ มาชมเชย
ใกล้เขนย ห้องนอน มองบรรทม

ขอท่านนำ คำก้อน ไปหลอมหล่อ
นวลลออ นงราม งามสวยสม
ให้เลิศลักษณ์ ตระการ อร่ามยล
หวังคงสม ใจเรา จักเฝ้ารอ

หนึ่งรถเข็น เต็มทอง ของพวกท่าน
จงเร่งนำ ทำตาม อย่างที่ขอ
คันสองดัน ไปหลัง ตำหนักพอ
เสร็จพวกพ่อ จงกลับ ที่พักไป

สี่ช่างทอง น้อมรับ ดำรัสสั่ง
หลังฟังคำ พลันแยก แตกสองสาย
หนึ่งเข็ญกลับ พำนัก ที่พักไป
หนึ่งมุ่งใน ทิศทาง ตามบัญชา

พอคล้อยหลัง ช่างทอง องค์จอมสัตว์
ออกตำหนัก ผละพลัน เร่งสรรหา
เหล่าวัตถุ ชุบหลอม ทองคำมา
หล่ออัมพา พะงางาม อร่ามยล

คิ้วขนง วงพักตร์ ประทับจิต
งามชวนพิศ ติดตา พาใหลหลง
ราวอัปสร จรฟ้า ให้หล้ายล
ทั่วสกล นงใด ไม่เทียบเทียม

ร่างลออ อรชร กรอ้อนแอ้น
เฉิดแฉล้ม ผุดผาด บาทจดเศียร
ดั่งสตรี มีวิญญาณ ยามมองเมียง
หากเปล่งเสียง สำเนียงได้ ไม่แปลกใจ

หลังสำเร็จ เสร็จงาน การหลอมหล่อ
นวลลออ รูปนาง งามสดใส
กุสราช ราชโอรส ให้สบใจ
นำผ้าผ่อน ท่อนสไบ ใส่อนงค์

แล้วยกรูปหล่อนาง วางรถเข็น
สง่าเด่น ผิวนวล ชวนใหลหลง
ไสบังอร ซ่อนยัง ห้องบรรทม
รอดูผล ช่างทอง หลอมออกมา



หนึ่งเดือนผัน ช่างทอง จึงหลอมเสร็จ
หลังขัดเก็บ เช็ดรอย ค่อยมาหา
ยกรูปปั้น ตั้งเด่น เข็นรถมา
ฉีกยิ้มร่า หน้าบาน ปานจานเชิง

ไส้รถไป ไม่วาย ชายตาพิศ
ลำพองจิต คิดไป ใจฮึกเหิม
ฝีมือข้า ใครกล้า ท้าเผชิญ
คงเคอะเขิน เมินอาย เพราะพ่ายตน

ถึงตำหนัก ไม่พักหอบ บอกทหาร
รีบรายงาน รูปนาง ตามประสงค์
หล่อสำเร็จ เสร็จงาม ตามจำนง
ขอเสด็จ ในกรม ทรงทอดตา

นายทวาร ฟังความ รายงานเฝ้า
กราบทูลเกล้า เล่าความ ตามเนื้อหา
บอกช่างทอง หลอมนาง กาญจนา
ได้แล้วเสร็จ เสด็จมา ทอดตาชม

โอรสใหญ่ ได้ฟัง พลันเยื้องย่าง
จินตนาการ นางทอง ต้องสวยสม
ถึงพลันเห็น รูปทอง หลอมชอบกล
ไม่งามสม ทรงคิด พิศขัดใจ



คิ้วไม่สม วงพักตร์ ดูลักลั่น
ซ้ำไรฟัน เขยิบ ไม่เฉิดฉาย
ถันยวบห้อย ย้อยยาน หูกางไป
ไม่ไฉไล ตระการ ไม่งามตรึง

จึงหันพักตร์ ตรัสพลัน ยังช่างโอ่
อวดคุยโว สามารถ ปราศใครถึง
คนโจษจัน เล่าลือ กันอื้ออึง
จงลุกขึ้น แล้วพึงฟัง คำสั่งเรา

ขอจงเข้า ห้องใน ที่ไสยาสน์
บรรทมอาสน์ ขนาบคู่ อยู่ข้างเสา
ประทับเด่น เห็นลออ รูปหล่อเรา
เข็นเฉลา เยาวพา มาบัดดล

หลังสั่งพลัน ช่างทอง จรเข้าห้อง
ตะลึงจ้อง อรทัย ให้ฉงน
งามอะคร้าว ราวเสก ด้วยเวทมนต์
ให้สับสน ลนลาน คลานออกมา

หน้าตาซีด รีบแจ้ง แจงความผิด
โปรดอย่าติ พิศพักตร์ พระสุนิสา
เกล้าไม่ทราบ พิลาสท้าว เยาวพา
อยู่ในห้องไสยา พากล้ำกราย

มหาสัตว์ พักตร์ยิ้ม พริ้มพรายโอษฐ์
ไม่เคืองโกรธ โทษช่าง นั่งเหงื่อไหล
ตรัสนงเยาว์ เจ้าพบ พานตกใจ
คือรูปหล่ออรไท หาใช่คน

เราทดลอง หลอมหล่อ ไม่พออวด
หรือประกวด เทียบชั้น ยังมิสม
ขอท่านนำ นางมา ทอดตาชม
ว่างามสม นงท่าน นั้นอย่างไร

ช่างโอ่ฟัง จิตพรั่น หวั่นหวาดลุก
เหงื่อซึมผุด สุดเอ่ย เฉลยไข
เข้าห้องนาง ลำพัง พลาดพลั้งไป
คงเหลือไหล่ แต่ไร้หัว ใจรัวพลัน

จึงไห้หวน ครวญคร่ำ ร่ำพิลาป
กราบแทบบาท ยุคล ทรงผ่อนผัน
เกล้ากลัวพลั้ง นั่งคุก อุกฉกรรจ์
ด้วยต้องนาง งามพลัน ชีพบรรลัย

โพธิสัตว์ ตัดความ รำคาญพร่ำ
สั่งช่างนำ นงคราญ งามเฉิดฉาย
รูปหล่อหลอม น้องถี ที่ห้องใน
มาเร็วไว ขืนช้าได้ ตกตายจริง

นายช่างฟัง บัญชา หน้าตาตั้ง
แล่นคะมำ ถลันตรง องค์โฉมฉิน
ถึงนางทอง มองพลัน ช่างเหมือนจริง
ตัดเกรงกริ่ง สิ้นพรั่น มือคลำนาง

พอสัมผัส จับกุม สะดุ้งโหยง
กรโผอน นงนาฏ ไม่วาบหวาม
ผิวเย็นยิ่ง ดั่งหิน สิ้นวิญญาณ
หมดกลัวลาน วางใจ ไสรถมา

ถึงเบื้องพักตร์ จัดเรียง เคียงรถเข็น
หนึ่งสวยเด่น เห็นอร่าม งามนักหนา
หนึ่งหมองศรี ไม่มี ชีวิตชีวา
สิ้นกังขา มหาสัตว์ จึงตรัสพลัน

บอกนายช่าง เข็นรถท่าน เข้าคลังเก็บ
งานสำเร็จ เสร็จงาม ปานเสกสรร
เก็บเอาไว้ อย่าให้ ใครเห็นกัน
เดี๋ยวจะฟั่นเฟือนจิต พิศทรามวัย



ลับหลังช่าง ธ นั่ง ภวังค์จ้อง
มองนางทอง ตรองตริ พิศโฉมฉาย
ใช้ต่อรอง มารดร ยอมถอดใจ
เลิกก้าวก่าย คลายเคือง เรื่องแต่งงาน

หลังปลงใจ ให้ยาม ทำการยก
นางกนก ลออ ขึ้นวอหาม
ส่งตำหนัก ชนนี มีข้อความ
ฝากทหาร เป็นดำรัส กับแม่เมือง

หากธาษตรี มีนาง งดงามเท่า
รูปหล่อเจ้า อรไท หรือคล้ายเหมือน
ลูกจักยอม อ่อนน้อม พร้อมครองเรือน
ผิบ่เหมือน เดือนปีลับ ไม่กลับใจ



เมื่อนั้น…มาตุรงค์ ชนนี เทวีเจ้า
ฟังยามเล่า ผ่าวองค์ ชมโฉมฉาย
จิตประหวั่น พรั่นคร้าม สะท้านใจ
โอ้กระไร ไยรูปปั้น ช่างเหมือนคน

พักตร์งามพิศ ติดตา พาจับจิต
ดั่งนฤมิต เทวัญ บันดาลสม
ปทุมสอง งอนงาม ฐานกว้างกลม
บั้นพระองค์ พระชงฆ์เพรียว เรียวบาดใจ

สะโอดสะอง ระหงเห็น เด่นสง่า
เพียงสบตา อุรา พาหวั่นไหว
สรรพางค์ สะอางหมด งามจดใจ
นารีไหน ไม่เปรียบ ไม่ทียบทัน

หรือลูกเรา เฝ้าเลี้ยง เพียรปกป้อง
ไม่คิดข้อง ติดกาม ความสุขสันต์
ไม่คิดมี ทายาท สืบชาติพันธุ์
ไม่มุ่งหวัง บัลลังก์ ช่างกระไร

จึงได้คิด นิมิต ประดิษฐ์ขึ้น
นางสวยซึ้ง ตรึงตา กว่าหญิงไหน
หวังให้แม่ แพ้จน หนทางไป
ยอมตัดใจ ให้เจ้า เข้าพนา

ไม่มีวัน นั้นดอก บอกลูกได้
แม่ไม่พ่าย หน่ายท้อ พ่อดอกหนา
จักต้องมี สตรี เลิศพักตรา
งามสวยกว่า นารีเจ้า จงเฝ้ารอ



หลังยามกลับ ลับไป ใจเจ้าถี
ดุจดั่งมี ไฟรุม สุมทรวงหนอ
เดินวนรูป หล่อนาง งามลออ
หญิงใดพอ จักเปรียบ จักเทียบทัน

ย่างกลัดกลุ้ม ครุ่นคิด หนักจิตแท้
ผ่านบ่ายแก่ แก้ไม่ตก ใคร่หมดหวัง
จนภากร จรฟ้า พาระกำ
ทรุดตั่งนั่ง บรรทม พักข่มตา

คราบัดนั้น มิทัน หลังทาบฟูก
เจ้านางผุด ฉุกใจ ไขปัญหา
ดีดองค์ผึง ถึงช่อง ทวารา
ตรัสเรียกข้า บริบาล นางกำนัล

สั่งเร่งตาม ควานหา เสนาใหญ่
รีบเร็วไว ช้าได้ หวายลงหลัง
บอกเทวี มีเรื่อง มอบ ให้ทำ
เมื่อทราบคำ เร่งพลัน จรัลมา

เหล่าบังอร นอนฝัน ผลุนผลันลุก
ฉุกละหุก สะดุดกัน ลั่นผวา
ตื่นตาแจ้น แล่นควาน ตามบัญชา
เร่งกันหา เสนาไป ในทันที

จนเสาะพบ อำมาตย์ เอ่ยปากเล่า
บอกรีบเข้า เฝ้าพักตร์ มเหสี
มีบัญชา เรียกหา มหามนตรี
อย่ารอรี ทีท่า มาทันใด

อมาตฟัง พลันย่าง ลนลานก้าว
ไม่เอ่ยกล่าว เท้าความ ให้นานสาย
รีบดำเนิน เดินตาม นางข้าไป
ถึงอ่อนไท้ เข้ากราบ บาทยุยล

องค์นงนุช ผุดลุก แลผุดนั่ง
พอเห็นท่าน อมาตย์ ปราศทุกข์ถม
ตรัสเร็วไว เร่งไป จัดผู้คน
พร้อมแบกขน สัมภาระ เครื่องพักกาย

เตรียมเครื่องบรรณาการ ให้เพรียบพร้อม
ยกรูปทอง หลอมงาม นางเฉิดฉาย
ขี้นรถม้า ผ้ากั้น กันกล้ำกราย
ท่องเที่ยวไป ในหล้า ธราดล

ค้นหานาง งามตา กว่ารูปหลอม
ตามนคร รอนแรม ทั่วแห่งหน
ย่านนิคม ทุกแห่ง แหล่งชุมชน
ท่าอาบสรง คนพล่าน ย่างเฉียดกราย

ถึงท่าน้ำ นำนง องค์รูปหล่อ
ตั้งวอรอ สิ้นวัน กันสงสัย
พลบวางนาง ทางลงท่า ชลาลัย
แล้วหลบใน ไม้พุ่ม ซุ่มเฝ้าฟัง