อนาถบิณฑิกเศรษฐี มีนามเดิมว่า สุทัตตะ ชาวเมืองสาวัตถี เป็นเศรษฐีใจบุญ สร้างโรงทานสำหรับบริจากทานแก่คนยากจนทุกวัน จนได้ชื่อว่า "อนาถบิณฑิกะ" แปลว่า ผู้มีก้อนข้าวสำหรับคนอนาถา บิดาชื่อ สมุนเศรษฐี มารดาไม่ปรากฏชื่อ มีภริยาชื่อ นางบุญญลักขณา มีบุตร ๑ คน ชื่อ กาละ มีธิดา ๓ คน คือ มหาสุภัททา จูฬสุภัททา และสุมนา ตามลำดับ

สุทัตตะเดิมนับถือลัทธิปริพาชก ต่อมาหันมานับถือพระพุทธศาสนาสาเหตุเนื่องจาก ครั้งหนึ่งท่านเดินทางไปทำธุระกิจที่เมืองราชคฤห์ โดยพักอยู่ที่บ้านน้องเขย ท่านได้เห็นคนในบ้านวุ่นวายกับการจัดเตรียมการ คล้ายกับจะมีงานจัดเลี้ยงมโหฬาร ก็เกิดความประหลาดใจจึงถามคนในบ้านว่า "จะจัดงานอะไร" เมื่อคนในบ้านตอบให้ทราบข้อเท็จจริงแล้ว สุทัตตะจึงตัดสินใจเดินทางไปยังป่าสีตวันซึ่งพระพุทธองค์ประทับอยู่ เมื่อเข้าไปใกล้ พระพุทธเจ้าได้ตรัสว่า "สุทัตตะมานี่สิเราจะแสดงธรรมให้ฟัง" ทำให้ท่านดีใจเป็นอย่างยิ่ง รีบเข้าไปกราบพระพุทธองค์

ลำดับนั้นพระพุทธเจ้าได้แสดงอนุบุพพิกถาโปรดสุทัตตะ ท่านได้พิจารณาตามจนบรรลุพระโสดาปัตติผล เป็นพระอริยบุคคล ดังนั้น สุทัตตะจึงขออนุญาตน้องเขยเพื่อเป็นเจ้าภาพถวายภัตตาหารแด่พระสงฆ์ทั้งหมด เป็นระยะเวลา ๗ วัน ในวันสุดท้าย สุทัตตะจึงทูลอาราธนาพระพุทธเจ้าพร้อมพระสาวกให้เส็จไปเมืองสาวัตถีเพื่อที่ท่านจะได้ถวายการอุปถัมภ์พระพุทธศาสนา

พระพุทธเจ้าตรัสว่า "ธรรมดาของสมณะจะยินดีในสถานที่สงบสงัด" สุทัตตะเข้าใจความหมายได้ทราบว่าพระองค์ทรงรับนิมนต์แล้ว เมื่อเดินทางกลับไปยังเมืองสาวัตถี ท่านจึงออกสำรวจหาสถานที่ดังกล่าว และพบว่าสถานที่เหมาะแก่การเจริญสมณธรรม คือ สวนเจ้าเชต จึงเข้าไปติดต่อและตัดสินใจซื้อในราคาที่สูงมาก ทำให้เจ้าของที่ดินคือเจ้าเชตต้องถามถึงสาเหตุ เมื่อทราบจึงเกิดศรัทธาและขอร่วมสร้างวัดกับท่านเศรษฐีด้วย และขอให้สุทัตตะใช้ชื่อเจ้าเชตเป็นชื่อวัดด้วย

เมื่อสร้างเสร็จจึงได้ตั้งชื่อวัดว่า วัดเชตวันมหาวิหาร พระพุทธเจ้าเสด็จมาประทับเพื่อเผยแผ่พระพุทธศาสนาเป็นระยะเวลานาน เมืองสาวัตถีเป็นเมืองศูนย์กลางการเผยแผ่พระพุทธศานาที่สำคัญแห่งหนึ่งในสมัยพุทธกาลต่อจากเมืองราชคฤห์ แคว้นมคธ โดยมีท่านสุทัตตะเป็นมหาอุบาสกที่ให้การอุปถัมภ์ที่สำคัญต่อพระพุทธศาสนา