หลายปีมาแล้วที่วัดป่านานาชาติ จังหวัดอุบลราชธานี มีพระฝรั่งวัยหนุ่มรูปหนึ่งที่เก่งด้านภาษามาก ท่านเรียนภาษาไทยได้รวดเร็ว วันหนึ่ง หลังจากแสดงธรรมวันพระให้ญาติโยมชาวบุ่งหวายฟัง อาตมาถามพระรูปนั้นว่า “เข้าใจที่ผมพูดมากน้อยแค่ไหน” ท่านตอบว่า “เข้าใจเกือบทั้งหมด” อาตมาจึงเอ่ยชมและขอให้ท่านสรุปใจความให้ฟัง ทว่า สิ่งที่ท่านสรุปอย่างมั่นอกมั่นใจนั้นแทบจะไม่โยงกับหลักธรรมที่อาตมาแสดงเลย อาตมาคิดว่า ท่านคงไม่รู้ตัวหรอกว่าปะติดปะต่อความหมายเอาเองจากคำที่รู้โดยข้ามคำที่ไม่รู้ไป

ไม่ว่าจะเป็นเรื่องทางโลกหรือทางธรรม เรามักละเลยหรือไม่ค่อยให้ความสำคัญกับเรื่องที่เราไม่รู้ เมื่อขาดความรู้ในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ความต้องการโยงเรื่องราวเข้าด้วยกันอาจทำให้เราประมาทเลินเล่อ เราจะแน่ใจได้อย่างไรว่าส่วนที่เราไม่รู้นั้นไม่ใช่ส่วนที่สำคัญที่สุด การใส่ใจกับสิ่งที่เราไม่รู้โดยไม่มองข้ามไปหรือละเลยนั้นเป็นเรื่องสำคัญต่อการพัฒนาปัญญา จิตใจที่อ่อนน้อมย่อมเปิดรับความจริงทั้งหมด

ธรรมะคำสอน โดย พระอาจารย์ชยสาโร
แปลถอดความ โดย ปิยสีโลภิกขุ