.
"วิมุตติ ๒ อย่าง"

" .. "ทำสมาธิให้มากน่ะผมก็เห็นด้วยเหมือนกัน เจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ" รู้ไหม คำพูดนี้รู้ไหม "วิมุตติ แปลว่า การหลุดพ้นจากอาสวะ" ๒ อย่าง ..

- "เจโตวิมุตติ"อำนาจของจิตมากที่สุด คือเรื่องสมาธิมาก จึงทำปัญญาเกิดได้
- "ปัญญาวิมุตติ" ทำสมาธิพอเป็นรากฐาน เหมือนต้นไม้นี่เห็นไหม บางชนิดเอาน้ำใส่ มันบานขึ้นมานะ บางต้นเอาน้ำใส่ ตาย ต้องใส่แต่น้อยๆ พอดีๆ

เห็นไหมนั่น "ต้นสน ต้นฉัตรน่ะ ไปเอาน้ำใส่มากๆ ตายนะ" ใส่แต่น้อยๆ ไม่รู้มันเป็นอะไร "แต่อย่างต้นนี้ ดูซิ แห้งออกอย่างนี้ มันขึ้นมาได้ยังไง ลองคิดดูซิ" มันจะได้น้ำมาจากไหน ใบมันจึงใหญ่จึงโตอย่างนี้ บางต้นต้องใส่น้ำให้มากๆจึงจะได้ใบใหญ่ขนาดนี้ แต่อย่างต้นนี้มันน่าจะตาย

อีกอย่างหนึ่ง "เขาปลูกแขวนเอาไว้ รากมันห้อยลงมากินลม มันน่าจะตายนะ ถ้าเป็นไม้ธรรมดา มันคงแห้งไปหมดแล้ว" นี่อีกหน่อยใบมันจะยาวขึ้นมาเรื่อยๆ ไม่มีน้ำนะ น้ำไม่มี เป็นอย่างนี้เห็นไหม นี่ก็เหมือนกัน ธรรมชาติมัน

"เจโตวิมุตติ วิมุตติ แปลว่าการหลุดพ้น ต้องทำกำลังใจให้เข้มแข็ง" มีสมาธิมากๆอย่าง หนึ่ง "ก็เหมือนกับต้นไม้บางชนิดต้องให้น้ำมากๆ มันจึงจะเจริญขึ้น แต่อีกอย่างหนึ่งไม่ต้องให้น้ำมาก ให้น้ำมากตาย ต้องให้น้ำน้อยๆ" เพราะมันเป็นอย่างนั้น มันเจริญของมันได้อย่างนั้น
ฉะนั้นท่านจึงตรัสว่า "เจโตวิมุตติ ปัญญาวิมุตติ วิมุตติ" การหลุดพ้น "การที่จะหลุดพ้นต้องใช้ปัญญาและกำลังจิต"

(หลวงปู่ชา สุภัทโท)