เรื่องใช้หนี้กรรมเก่าคล้ายเป็นเรื่องนิยายมากกว่าความจริงเพราะไม่เคยได้ยินใครเล่าว่า "ใช้หนี้กรรมเก่า" เหมือนวิญญาณของนายสุบิน จันทรประเสริฐ เล่าให้ข้าพเจ้าและเจ้าภาพฟังอย่างละเอียดถี่ถ้วน

เมื่อวันที่ 1 มีนาคม 2501 คุณนายยิว จันทรประเสริฐ ได้นิมนต์ข้าพเจ้าเชิญวิญญาณนายสุบินฯ สามีผู้ถูกไฟครอกตาย นายสุบินนี้เป็นผู้ที่ชาวปราจีนบุรีรู้จักและนับถือมาก เพราะเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียง และมั่งคั่งในจังหวัดนั้น เพราะเหตุใดไม่ทราบแน่ได้เกิดไฟลุกไหม้ขึ้นที่ตัวอย่างรวดเร็ว จนกระทั่งเสื้อผ้า และเนื้อตัวไหม้สุกไปหมด ถึงแก่ความตาย เพราะทนพิษไม่ไหว การเชิญวิญญาณได้กระทำกันในหมู่ญาติพี่น้อง ปรากฏว่าวิญญาณนายสุบิน ได้ประทับทรงในร่างนางแก้ว ซึ่งเป็นบุตรบุญธรรมของตนเอง เมื่อประทับทรงสนิทแล้ว ก็แสดงกิริยาออกมาในลักษณะของคนที่ถูกไฟไหม้ มีอาการดิ้นทุรนทุราย มือไม้ปัดตามเนื้อตามตัวทั่วไปหมด ขากรรไกรก็แข็ง อ้าปากไม่คอยได้ พูดเสียงแหบแห้งทำให้บรรดาญาติพี่น้องทั้งปวงถึงกับร้องไห้ เพราะรู้สึกเวทนาสงสารในสภาพที่เห็นทั่วทุกคนข้าพเจ้าจึงอัญเชิญพระคาถาเภสัชคุรุเสกน้ำมนต์ ให้ดื่ม แล้วเป่าคาถาไปทั่วเรือนร่าง พร้อมกับกล่าวคำทำนองประกาศิตว่า ขอให้หายอย่างฉับพลันทันด่วน ณ บัดนี้ ซึ่งผลปรากฏว่าวิญญาณในร่างได้หายเป็นปกติดังปลิดทิ้ง ไม่มีกิริยาอาการเจ็บปวดอีกต่อไป และพูดจาได้ดีเหมือนคนธรรมดา

ครั้นแล้ววิญญาณของนายสุบิน ก็หันมากราบข้าพเจ้า กล่าวขอบพระคุณในการที่ได้มีจิตเมตตาช่วยเหลือให้เขาพ้นจากความทุกข์ทรมานอย่างแสนสาหัสครั้งนี้ได้ ทั้งเนื้อหนังที่ถูกไฟไหม้ก็หายเป็นปกติทุกอย่าง จากนั้นก็เรียกหาผู้ที่ตนชอบพอรักใคร่มาสนทนาด้วย บุตรคนหนึ่งได้คลานเข้าไปถามวิญญาณพ่อว่า ใครเป็นผู้ทำให้คุณพ่อตาย วิญญาณนายสุบินตอบว่า "ไม่มีใครทำพ่อหรอกลูก กรรมเก่าของพ่อตามมาทันทวงหนี้เก่า ซึ่งพ่อต้องใช้หนี้ให้เขา เมื่อใช้หนี้แล้วพ่อก็สบายใจ รู้ตัวก็เมื่อพ่อตายแล้ว เป็นการหมดเวรหมดกรรมกันเสียที "

ข้าพเจ้าได้ยินดังนั้นรู้สึกสนใจเรื่องกรรมเก่า จึงถามว่า "นายห้างทำกรรมอะไรไว้ จึงว่ากรรมเก่าตามทัน" วิญญาณนายสุบินฯ ตอบว่า "เมื่อชาติปางก่อนกระผมชอบจับลูกนก ลูกกา จากรังมาย่างไฟ เมื่อลูกนกลูกกาถูกไฟก็ร้องและดิ้นรนจนขาดใจตาย กระผมเห็นเป็นของสนุกสนานและชอบใจ เมื่อสุกแล้วกลิ่นหอมชวนกิน กระผมก็ฉีกเนื้อมันกินอย่างเอร็ดอร่อย กระผมพบทีไรเป็นต้องจับมันมาอย่างไฟกินอย่างนี้เป็นประจำ นี่แหละครับที่เป็นกรรมเก่า เพราะได้ทำเขาไว้โดยไม่นึกว่าจะเป็นเวร เป็นกรรม มารู้ได้ก็ต่อเมื่อตายและใช้หนี้เขาแล้ว นี่แหละครับ ถ้าไม่ได้อาจารย์มาช่วยถอนกรรมให้ กระผมคงต้องทนทุกข์ทรมานต่อไปอีกนานเท่าไรก็ไม่ทราบ เคราะห์ดีที่ในชาตินี้กระผมได้ทำบุญสุนทาน และ สร้างกุศลไว้มาก สวรรค์จึงตลบันดาลให้ภรรยาของกระผมไปนิมนต์พระท่านมาช่วย เวลานี้กระผมสบายอก สบายใจขึ้นมามากแล้ว

เมื่อได้สนทนาปราศรัยกันไปพอสมควรวิญญาณนายสุบินฯ ก็ได้สั่งเสียถึงเรื่องการฌาปนกิจศพ ส่วนใหญ่ขอให้จัดหาสิ่งของเครื่องใช้ที่ตนชอบสำหรับถวายพระ และให้ทำพิธีกงเต็ก ให้เหมือน เมื่อครั้งงานศพคุณโยมอ่องกำปั่นทอง ด้วย เป็นอันว่ากรรมเก่าตามสนองที่วิญญาณนายสุบินเล่ามานี้ เป็นข้อพิสูจน์ได้ว่ากรรมเก่านั้นเป็นจริงเสมือนหนึ่งเงาติดตามตัวเราไป ทั้งเป็นการชี้ให้เห็นได้ว่า "ผู้ใดทำกรรมดีไว้ ก็จะได้รับส่วนที่ดี ผู้ใดทำกรรมชั่วก็ย่อมได้รับส่วนที่ชั่ว จะมาลบล้างกรรมที่ตัวเองได้สร้างไว้นั้นไม่ได้"