พ่อแม่ หลายคนจะบ่นว่า ทำไมลูกชอบคุยโทรศัพท์นาน ติดเพื่อน ติดห้างยิ่งกว่าติดโรงเรียน และอยู่ไม่ติดบ้าน ชอบเถียงพ่อแม่ ไม่ชอบอ่านหนังสือ ฯลฯ บางครั้งผู้เป็นพ่อแม่ต้องโทรศัพท์ปรึกษาจิตแพทย์ กรมสุขภาพจิต โทรปรึกษาตามรายการวิทยุที่เปิดสายให้โทรปรึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมวัยรุ่น นี่ก็เป็นปัญหาของพ่อแม่ยุค 2000 จนถึงปัจจุบัน ที่ลูกหลานไทยกำลังจะกลายพันธุ์เป็นเด็กไทยสายพันธุ์ใหม่ ที่พ่อแม่ต้องเข้าใจ ทำใจ ใส่ใจ และติดตามเด็กวัยรุ่นเหล่านี้ให้ทัน และเข้าถึงใจเขาให้มากเท่าที่จะมากได้

     ผู้เขียนได้ไปอบรมวิปัสสนากรรมฐานให้เจ้าหน้าที่คุมประพฤติศาลอาญาธนบุรี และเด็กวัยรุ่นที่ถูกคุมประพฤติ มีจำนวน 30 คน ณ ธรรมสถานโรงเรียนนายร้อยตำรวจสามพราน จ.นครปฐม เมื่อวันที่ 27- 29 เมษายน 2544 จากประสบการณ์ที่ไปอยู่คลุกคลีกับนักปฏิบัติวัยรุ่นดังกล่าวทำให้ได้มุมมองแง่คิด และเข้าใจวัยรุ่นขึ้นอีกมากมาย จากการพูดคุยแบบเปิดใจ และการจัดกิจกรรมกลุ่มสัมพันธุ์ ทำให้ได้สัมผัสความในใจที่แท้จริง และความคิดของวัยรุ่นยุคใหม่อย่างน่าเห็นอกเห็นใจ และน่าสงสารเด็กวัยรุ่นไทยในปัจจุบันเป็นอย่างยิ่ง

     แม้ปัจจุบันเราคนไทยภาคภูมิใจในความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยี สื่อสิ่งอำนวยความสะดวกมากมายทางทีวี อินเตอร์เนต เกมส์วีดีโอ หนังสือบันเทิงต่าง ๆ เด็กไทยแม้จะมีสิ่งสนองความสุขสนุกสนานมากมายในห้างสรรพสินค้าที่ผุดขึ้นดังกับดอกเห็ด แต่แท้จริงเด็กไทยในวันนี้ ยังขาดความรัก ความอบอุ่น ความเข้าใจในตนเอง ความมั่นใจ และความอดทนในสภาพแวดล้อมทางสังคมในปัจจุบัน เพราะเขามีสิ่งจูงใจ ดึงดูดใจ หรือดึงดูดจิตวิญญาณออกไปภายนอก ดังสติปัญญาของเขาออกไปฝากกับสิ่งสื่อวัตถุสัมผัสต่าง ๆ และผูกติดอยู่กับเพื่อน ๆ วัยเดียวกัน ความสุข ความทุกข์ สะดวกสบาย ความเชื่อมั่น รวมทั้งการตัดสินใจในการทำอะไรสักอย่างที่ไม่ดี ซึ่งปรากฏทางสื่อวิดีทัศน์ คอมพิวเตอร์ อินเตอร์เนต และเพื่อน ๆ ใครทำได้ในสิ่งที่สังคมห้ามถือว่า เก่ง แน่ เยี่ยม เป็นฮีโร่ หากขาดสิ่งเหล่านี้ วัยรุ่นยุคใหม่แทบจะหาความสุข ความเชื่อมั่นในตัวเองไม่ได้เลย เขาจะเหงา เศร้าซึม หว้าเหว่ และที่สุดแล้วอาจต้องพึ่งพาสิ่งเสพย์ติด ยาบ้า ยาอี และเมทธิวแอลกอฮอล ร้ายแรงยิ่งกว่านั้น หากผิดหวัง ไม่สมหวังดังตั้งใจ เขาไม่มีสติยับยั้งชั่งใจ ไม่นึกถึงพ่อแม่ ญาติพี่น้อง เกียรติศักดิ์ศรี และคุณค่าชีวิตตนเอง เขาจะไม่เคารพตนเอง ขาดความเชื่อมั่นตนเอง มองเห็นว่าชีวิตนี้ไร้ค่าไม่มีความหมายใด ๆ สุดท้ายคิดสั้นชั่ววูบตามแบบที่ปรากฏในสื่อต่าง ๆ นั่นคือ ตายดีกว่า และมักไม่ชอบตายธรรมดา หากแต่เลือกวิธีต่าง ๆ ไม่ก็ยิงตัวตาย ฆ่าตัวตาย กินยาตาย ผูกคอตาย กระโดดตึกตาย เยอะแยะไปหมด ดังที่ปรากฏให้เห็นจนเป็นเรื่องชินหู ชินตากัน

     ดังนั้น ควรที่ผู้ใหญ่ พ่อแม่ ครู และผู้ปกครองฝ่ายไหนก็ตาม ซึ่งรวมถึงพระสงฆ์องค์เณรด้วยจะต้องเข้าใจเด็กวัยนี้ให้มากขึ้น และอดทนเห็น ฟัง ประสบกับพฤติกรรม การแสดงออกของพวกเขา ต้องปรึกษานักจิตวิทยา จิตแพทย์ ดูรายการทีวีที่เกี่ยวกับการเลี้ยงลุกให้ดี และต้องศึกษาจิตวิทยาวัยรุ่นบ้าง เพื่อจะได้ตั้งสติรับกับกิริยาอาการ คำพูด ความนึกคิดที่เขาแสดงออกต่อเรา ผู้ใหญ่ต้องพยายามทำใจรับความคิดเขาให้ได้ พยายามปรับตัวให้กลมกลืนกับเขา ให้เขารู้ว่าเราเป็นพวกเดียวกับเขา รักเขา ห่วงเขา แล้วค่อยปรับความนึกคิด และสอดแทรกเหตุผลเข้าไป ในฐานะที่เราผ่านโลกมามาก ด้วยการเล่นกับเขา คุยกันไปแนะนำกันไปด้วยความเข้าอกเข้าใจ เมื่อเขาไว้วางใจ สนุกอบอุ่นในเวลาที่อยู่ใกล้เราแล้ว เขาก็ยอมรับ เชื่อและทำตามแนวความคิดที่ดีงาม และสร้างสรรค์ที่ประจักษ์ชัดกับใจเขา เราไม่บังคับ ไม่ดูถูก ข่มขู่ คุกคาม เปรียบเทียบกระทบกระทั่ง ไม่ดุด่า ว่าย้ำเกี่ยวกับพฤติกรรมในอดีตของเขา เราเข้าใจพร้อมที่จะให้กำลังใจให้ความเป็นเพื่อน เป็นมิตรที่ปรารถนาดีด้วยความบริสุทธิ์ใจ จริงใจไม่หวังผลตอบแทนไม่ว่าจะทางใด ๆ ทำให้เขาเห็น ทำให้เขาดูพูดให้เขาเข้าใจ แสดงออกทางสีหน้าอาการ ด้วยรอยยิ้ม สายตาท่าทาง รวมทุกอย่างอยู่ที่ใจ แล้วผ่านออกมาทางกิริยาที่ทำ คำที่พูด ตามหลัก

สาราณียธรรม 6 ประการ

1. เมตตากายกรรม ปฏิบัติต่อเขาด้วยความรัก ความเมตตา
2. เมตตาวจีกรรม พูดกับเขาด้วยความรัก ความเมตตา
3. เมตตามโนกรรม จิตคิดที่จะพูด จะทำกับเขาด้วยความรัก ความเมตตา
4. สาธารณโภคี มีอะไรก็แบ่งปันกันใช้ แบ่งปันกันกิน
5. สีลสามัญญตา การมีศีล เคารพกฎกติกา และกฎหมายของสังคมร่วมกัน ไม่พยายามฝ่าฝืน ไม่ส่งเสริมสนับสนุนให้ตนเอง และเพื่อน ๆ ล่วงละเมิดทั้งโดยตรง และโดยอ้อม
6. ทิฏฐิสามัญญตา การมีความคิดเห็นที่ตรงกัน หรือสอดคล้องกัน ไม่พยายามขัดแย้ง คัดค้านคิดเห็นที่สร้างสรรค์ดีงามของครอบครัว ชุมชน สังคม ประเทศชาติ และคำสอนทางพระศาสนา

โปรดติดตามต่อไปนะครับ