อินเดียเป็นประเทศที่เก่าแก่ที่สุดประเทศหนึ่งของโลก เคียงคู่กับจีน อียิปต์ มีอารยธรรมที่เก่าแก่มากมาย ผืนดินแห่งนี้เปรียบเสมือนหัวใจของโลกเพราะที่นี่มีศาสนาเกิดขึ้นหลายศาสนา ผลิตกระแสหล่อเลี้ยงจิตใจประชากรหลายส่วนของโลก ศาสนาที่เกิดในแผนดินส่วนนี้ คือ ศาสนาพราหมณ์ หรือฮินดูพุทธศาสนา ศาสนาเชน ศาสนาซิกซ์ รวมทั้งลัทธิที่เกิดใหม่เช่น บาไฮ และไสบาบา เมื่อรวมผู้นับถือศาสนาที่เกิดในอินเดีย มีมากถึง ๑,๕๐๐ ล้านคนทั่วโลก คำว่า "อินเดีย" (India) เป็นคำใหม่ ในยุคก่อนพุทธกาลถูกเรียกว่า ชมพูทวีป และภารตประเทศในภาษาสันสกฤต

<๑. ชมพูทวีป (Jambudvipa)

ชมพูทวีปอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของไทย แต่คำว่าชมพูทวีป กลับไม่เป็นที่รู้จักในอินเดียมากนัก ยกเว้นนักการศึกษาเท่านั้น พวกเขาจะรู้จัก คำว่า ภารตะมากกว่าเพราะเป็นชื่อที่มาจากท้าวภารตะ ปฐมวงศ์แห่งราชวงศ์ปาณฑปจากเรื่องมหาภารตะ ความจริงคำที่เรียกชื่ออินเดีย มีหลายชื่อ เช่น ภารตะ ฮินดูสถานสินธุสถาน อินเดีย คำว่า "อินเดีย" เพี้ยนมาจากคำว่า สินธุ (Sindhu) อันเป็นชื่อแม่น้ำสำคัญทางภาคเหนือของอินเดีย ชาวเปอร์เซียพูดเพี้ยนเป็นอินดู ชาวฮอลันดา เรีกอินดัส และอังกฤษเรียกอินเดียตามลำดับ อากาศของชมพูทวีปมีตั้งแต่หนาวที่สุดในเขตเหนือ โดยเฉพาะเทือกเขาหิมาลัย จนถึงแห้งแล้งที่สุด ในเขตทราย รัฐราชสถาน ดังนั้นแต่ละภาคจึงมีอากาศไม่เท่ากัน ด้วยความที่ใหญ่โต จนกล่าวได้ว่าเป็นทวีปเล็ก ๆ (Subcontinent) ทวีปหนึ่ง อินเดียเป็นประเทศที่เคยเจริญรุ่งเรืองมายาวนาน เทียบเคียงได้กับอีหยิปต์และจีนหลักฐานทางราณคดีที่ค้นพบมีหลายแห่งเช่น ซากโบราณสถานเมืองโมเหนโจ ตาโร ที่แคว้นสินธุ และมหัปปะที่แคว้นปัญจาปในปากีสถาน ซึ่งมีอายุเก่าแก่ราว ๓,๕๐๐ ปีก่อนพุทธกาล

ชมพูทวีปยุคก่อนและยุคพุทธกาลแบ่งแคว้นออกเป็น ๑๖ แคว้นใหญ่ ๆ ตามที่ปรากฏในอุบาลีอุโบสถสูตร ติกนิบาต อังคุตตรนิกาย คือ

๑.อังคะ ๒.มคธะ ๓. กาสี ๔.โกศละ ๕.วัชชี ๖.มัลละ ๗.เจตี ๘.วังสะ ๙.กุรุ ๑๐.ปัญจาละ ๑๑.มัจฉะ ๑๒.สุรเสนะ ๑๓.อัสสกะ ๑๔.อวันตี ๑๕.คันธาระ ๑๖.กัมโพชะ และมีแคว้นเล็กๆ อีก ๕ แคว้นคือ สักกะ โกลิยะ ภัคคะ วิเทหะ และอังคุตตราปะ

แคว้นพระบิดาของพระพุทธองค์ก็อยู่ในแคว้นเล็ก ๆ นี่อาณาจักรเหล่านี้ปกครองในระบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์คือพระราชามีอำนาจเด็ดขาดบ้าง ระบบสามัคคีธรรม คือมีสภาเป็นที่ปรึกษาบ้าง ระบบประชาธิปไตยบ้าง แต่ส่วนมากจะเป็นระบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ด้วยเหตุที่พุทธศาสนาถือกำเนิดในแผ่นดินอินเดีย จึงควรจะได้ศึกษาภูมิหลังของอินเดียในยุคก่อนการกำเนิดของพุทธศาสนาพอสังเขป ดังนี้

ชนชาติที่เชื่อกันว่า เป็นชนชาติดั่งเดิมของอินเดียคือ เผ่าซานโตล (Santole) มุนดา (Mundas) โกลาเรีย (Kolaria) ตูเรเนียน (Turanians) ดราวิเดียน (Dravidians) คนพวกนี้เป็นพวกผิวดำจำพวกหนึ่ง ปัจจุบันพวกเขายังพอหลงเหลืออยู่ที่รัฐพิหาร และเบงกอลของอินเดีย