สเป็ค ในดวงใจ คืออะไร?

สเป็ค (specifications) คือ สิ่งที่ตัวเองหลงใหลไว้ ไม่ใช่เกี่ยวกับว่าเราขาดอะไร อย่างเช่น บางคนมีสเป็คอะไรก็ไม่สวยหมด เพียงแค่มือสวยก็ทนไม่ได้แล้ว รักเขาชอบเขาไปหมด เพราะเขาหลงใหลกับสิ่งนี้ บางคนหน้าตาไม่ดี อะไรก็ไม่ดี มีแค่คำเดียว แค่บอกว่า "อื้อ...ไม่" เพียงแค่นี้ก็ติดใจ อีกกรณีหนึ่ง ผู้ชายบางคนชอบผู้หญิงหยิก แค่นี้ก็หลงใหล หรือไม่ ก็ชอบผู้หญิงเวลาพูดงอน หรือพูดใกล้จะหลับแล้วมีผู้ชายโทรหายามค่ำคืน แล้วพุดเสียงอยู่ในคอ อย่างนี้ก็มี อย่างนี้ผู้ชายก็อยากจะแต่งงานด้วย เพราะแพ้ทางกัน


เพราะหลงใหล จึงควบคุมยากมาก ทุกคนมีแพ้ทางใดทางหนึ่ง จุดใดจุดหนึ่ง บางคนได้ยินเสียงผู้หญิงไม่ได้ มันเป็นที่รักที่อะไรก็ไม่รู้ ชอบไปหมด


แล้วเราจะลบล้างสเป็คนี้ได้หรือไม่ ลบล้างได้ถ้าเรากำหนดจิตถึงแล้ว หมายถึง เข้าใจธรรมทุกอย่างเป็นเพียงแค่มายาธรรม ก็จะคิดว่าแค่นั้นเอง ก็จะจบแล้ว แต่เป็นขั้นสูงมากคนจะเข้าใจถึง ณ จุดนี้ ไม่ใช่ต่ำๆ จะลบสเป็คได้ สเป็คนี้จะเป็นส่วนที่ลึกมากๆ บางคนก็ไม่รู้ว่าเราโดนสเป็คเล่นงาน พอตัวสเป็คมาเมื่อไหร่ ตัวเองเสียสูญทันที


แม้ว่าคนได้โสดาบัน สกิทาคามี แม้แต่พระอรหันต์ก็หนีไม่พ้นสเป็ค ที่เรามีสเป็คเช่นนี้เพราะว่าเรามีเหตุวิบากต่อกัน


สเป็คลึกกว่าอนุสัย (อนุสัย ๗ เป็นกิเลสที่มีความละเอียดที่สุด สามารถกำจัดได้ด้วยปัญญาเท่านั้น คือ ๑.ราคานุสัย ๒.ปฏิฆานุสัย ๓.อวิชชานุสัย ๔.วิจิกิจฉานุสัย ๕.มานานุสัย ๖.ภวานุสัย ๗.ทิฏฐานุสัย)บางคนติดเป็นชาติๆ มาเลย เพราะว่าต้นตอของสเป็คลึกกว่าอนุสัย เพียงแต่ว่าสเป็คนี้จะขึ้นอยู่ขั้นไหน ถ้าสิ่งใดอยู่ลึกกว่าอนุสัยแก้ยากมาก
แม้ว่าพระอรหันต์ก็ยังมีการแสดงออกม

า อย่างเช่น อรหันต์บางรูปก็จะหลับลูกเดียว เพราะสเป็คของท่าน สเป็คนี้ก็ยังลึกกว่าจริตอีก แม้ว่าจริตนี้จะเป็นสันดาน สเป็คนี้ยังลึกกว่าสันดาน เพราะสเป็คเป็นต้นตอแห่งเหตุของสันดาน สเป็คนี้จะสะสมกรรมมาเยอะเลยกลายเป็นสเป็คของเรา คำว่า "สเป็คนี้ (specifications) เป็นภาษาอังกฤษนี่มันตื้นมาก" อนุสัยยังแก้ยากอยู่แล้ว สเป็คยังแก้ยากอีก


ถ้าเราจะแก้ต้องเข้าสู่ภาวะแห่งอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ขนาดพระอรหันต์ยังแก้สเป็คไม่ได้เยอะแยะไป แต่ยังอยู่ในแค่ว่าควบคุมได้เท่านั้นเอง ท่านจะยังเอาหลุดไม่ได้ เช่น พระอรหันต์ของจีนท่านยังแสดงให้เห็นพระอรหันต์ร้อยแปด แม้ท่านเป็นอรหันตผลแล้วก็ตาม เพียงแต่ท่านไปควบคุมได้ไม่ให้สเป็คก่อวอด ไม่ถูกสเป็คเหนี่ยวรั้งเท่านั้น แต่หลุดออกจากสเป็คไม่ได้ แต่ควบคุมได้


แม้แต่พระพุทธเจ้ายังอธิบายว่า พระบางรูปโผงผาง พูดแล้วน้ำลายหยดอยู่เรื่อย แม้พระสารีบุตรก็ยังเป็น พระสารีบุตรกระโดดข้ามท้องร่องน้ำ เช่น


ครั้งหนึ่ง มีเศรษฐีท่านหนึ่งเกิดจิตศรัทธา ใคร่ถวายผ้าจีวรสามผืนแด่พระสารีบุตร จึงนิมนต์ให้พระสารีบุตรไปรับประเคนที่บ้านของตน ระหว่างทางต้องข้ามท้องร่อง พระสารีบุตรกระโดดข้ามด้วยความว่องไว เศรษฐีรู้สึกขัดใจจึงคิดว่า


“สมณะรูปนี้ไม่สำรวมเลย เราจักถวายผ้าเพียงสองผืนเท่านั้น” เศรษฐีคิดในใจ


เมื่อเดินทางผ่านท้องร่องที่สอง พระสารีบุตรยังคงกระโดดข้ามอีก เศรษฐีจึงกำหนดหมายว่าจักถวายผ้าเพียงผืนเดียวเท่านั้น แต่พอผ่านมาถึงท้องร่องที่สาม พระสารีบุตรไม่กระโดดข้าม กลับเดินอ้อมไปอย่างสำรวม เศรษฐีจึงถามด้วยความแคลงใจว่า


“ทำไมท้องร่องนี้พระคุณเจ้าจึงไม่กระโดดเล่า ขอรับ”


“ถ้าอาตมากระโดดข้ามท้องร่องนี้ โยมก็ไม่ได้ถวายผ้าแน่ะซี”


พระสารีบุตรในอดีตชาติได้ถือกำเนิดเป็นวานร เพราะฉะนั้น นิสัยกระโดดโลดเต้นจึงติดมา แม้ในปัจจุบันชาติ สำเร็จเป็นพระอรหันต์แล้ว ยังไม่อาจตัดสเป็คของตนได้


อีกกรณีหนึ่ง คือ พระปิลินทวัจฉเถระ พระพุทธเจ้าท่านยกย่องว่าเป็นผู้เลิศกว่าภิกษุทั้งหลายทางเอตทัคคะ ผู้เป็นที่รักใคร่ของเหล่าเทวดา ท่านมีวาสนาที่ละไม่ได้อยู่อย่างหนึ่ง ท่านชอบพูดคำว่า “วสลิ” (แปลว่า “ไอ้ถ่อย”) จนติดปาก คือเวลาที่ท่านพบใครไม่ว่าจะระดับใด (ยกเว้นพระพุทธเจ้า และพระเถระพรรษามากกว่า) ท่านจะชอบทักว่า สบายดีหรือไอ้ถ่อย ภิกษุทั้งหลายเห็นเข้าก็พากันตำหนิท่านว่าเป็นผู้ไม่สำรวมวาจา ความทราบถึงพระบรมศาสดา พระองค์ทรงตรัสว่า "ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เป็น “วาสนา” ของปิลินทวัจฉะเอง แก้ไม่ได้ แต่เธอไม่มีเจตนาจะพูดคำหยาบ"


เราไม่รู้จะเรียกว่าอะไรดี เพราะลึกกว่าอนุสัย แต่เราเรียกว่า "กรรมวิบากลึก" ลึกๆ แล้วเป็นวิบากมานาน ขั้นแค่กลางๆ เราก็เอาไม่อยู่แล้ว มันอดไม่ได้ คล้ายๆ มันอยู่ส่วนลึกๆ เพราะอยู่ส่วนลึกมันกระตุ้นทีข้างนอกฟังคำสั่งหมดเลย


ถ้าเราเจอสเป็ค แล้วเราเจอระดับไหน ถ้าเราเจอสเป็คกลางๆ เราก็แทบจะทนไม่ได้


อย่างเช่นครูบาแถวเชียงราย-พม่าท่านหนึ่ง ท่านก็เคยเจอสเป็ค มาแล้ว ถ้าไม่เจอทำไมท่านไปอยู่ในถ้ำ ๓-๔ ปีมาแล้ว ต้องหลบเข้าไปเลย เพื่อไปเคลียร์อนุสัย ท่านรู้และท่านยอมรับความจริง ท่านก็เข้าสู่บำเพ็ญชำระ ที่เรียกว่าเข้ากรรม เข้าไปในถ้ำไม่ออกมา ๓ ปี ต้องไปเคลียร์ตัวนี้


นิสัยยังแก้ได้ง่าย แต่ระดับนิสัยถ้าคนใดไม่ศึกษาก็แก้ได้ยากมาก

---------------------------

ขอความเคารพ หากผู้รู้มีสิ่งชี้แนะ น้อมรับฟังเสมอ และขอความกรุณาแย้ง ชี้แจง ชี้แนะ แม้แต่ต้องการให้เพิ่มเติมสิ่งใด ก็ขอได้บอกมา

อ.พรหมสิทธิ์ ทิพย์ธาดาวงศ์